Aanvoer vis en garnalen naar nieuw dieptepunt

IJMUIDEN – De visserijsector heeft een loodzwaar jaar achter de rug. De grote sanering en daarbovenop dramatische garnalenvangsten vertalen zich ook in rode afslagcijfers. De omzet op de overgebleven afslagen daalde vorig jaar fors, naar slechts 193 miljoen euro aan vis plus 35,4 miljoen euro aan garnalen. De aanvoer op de Nederlandse afslagen is in minder dan vijf jaar gehalveerd.

De cijfers van het Nationaal Overleg Visafslagen (NOVA) liegen niet. Na Breskens bestaan de visafslagen Colijnsplaat en Den Helder ook niet meer. Op de acht overgebleven visafslagen plus de zeeflocatie Zoutkamp werd vorig jaar bij elkaar voor 42.956 ton vis en garnalen aangevoerd, ter waarde van 228 miljoen euro. Ter vergelijking: in 2022 was die omzet 282 miljoen euro. Kortom: een omzetdaling van 54 miljoen euro ofwel bijna 20 procent minder omzet in een jaar tijd.

Het jaar 2022 was met de openstelling van de saneringsregeling al bizar te noemen. Dankzij toen een heel goed garnalenjaar (lees: prijzen) en hoge visprijzen ging de totale afslagenomzet in vergelijking met het voorgaande jaar toch omhoog, ondanks een lager aanbod. In 2023 halveerde de garnalenaanvoer, werd het visaanbod zoals verwacht na de sloop van 52 kotters ook weer minder en kon het hoge prijsniveau van 2022 niet helemaal gehandhaafd blijven.

De totale garnalenomzet op de visafslagen inclusief Zoutkamp daalde naar 5.367 ton, met een gemiddelde prijs van 6,60 euro goed voor 35,4 miljoen euro. Een jaar eerder was de garnalenaanvoer op de Nederlandse zeeflocaties bijna het dubbele waard, toen met 11.949 kilo en een gemiddelde prijs van 5,80 euro per kilo.

De Nederlandse Vissersbond meldt dat op de buitenlandse zeefstations in Duitsland en Deense vorig jaar bovendien krap 1,3 miljoen kilo garnalen van Nederlandse kotters is gezeefd, goed voor naar schatting 8,2 miljoen euro.

IJmuiden plus

De Hollandse Visveiling in IJmuiden is de enige afslag met een omzetstijging in 2023, namelijk van 66,4 naar 67,7 miljoen euro. Het NOVA-marktaandeel van IJmuiden in de omzet van de visafslagen is gestegen naar krap 30,7 procent. Daarmee nadert IJmuiden nu Urk, dat een marktaandeel heeft van 32,6 procent. Halverwege het jaar lag IJmuiden op kop, wat ook in 2022 het geval was.

Urk noteerde een omzet van 71,7 miljoen euro, een paar ton lager dan in 2022. Samen met haar garnalenvestiging in Harlingen heeft Visveiling Urk overigens een marktaandeel van 38,5 procent wat omzet betreft en in volume is het Urker marktaandeel nog groter: 43,4 procent. Opvallend voor Urk is dat de sterk stijgende pijlinktvis met 12,4 miljoen euro de dalende tongomzet voorbij is en na schol de belangrijkste soort is geworden.

In vergelijking met andere garnalenafslagen vielen de omzetdalingen van garnalen van 31 procent in Stellendam en van 40 procent in Harlingen nog mee. De visomzet exclusief garnalen duikelde in Stellendam met 30 procent omlaag, terwijl er een paar ton kreeftomzet was bijgekomen na sluiting van de kreeftafslag Colijnsplaat. Lauwersoog wist de visomzet te stabiliseren (4,9 miljoen euro), maar de garnalenomzet ging met 4,1 miljoen euro onderuit en kwam uit op 5,2 miljoen euro.

Den Oever heeft niet kunnen profiteren van het sluiten van de ‘grote’ zusterafslag in Den Helder en is met een jaaromzet van 6,8 miljoen euro naar de laatste plaats op de ranglijst gezakt; de garnalenomzet op de Wieringer afslag daalde met 8,3 miljoen euro (naar 3,3 miljoen euro) en de visomzet met 1,2 miljoen euro (naar 3,5 miljoen euro). De garnalenzeeflocatie Zoutkamp noteerde een jaaromzet van 8,1 miljoen euro.

Vissoorten totaal

Tong blijft nationaal onbetwist nummer één bij de vissoorten, maar de omzet daalde wel scherp: van 75 miljoen naar krap 59 miljoen euro. 

Pijlinktvis blijft stijgen en nadert met 32,5 miljoen euro de gedaalde scholomzet van 34,5 miljoen euro. In 2022 deed de pijlinktvis 25 miljoen euro en de schol 38 miljoen euro. 

Tarbot komt op een omzet van ruim 16 miljoen euro. De omzet van langoustines kromp van krap 16 miljoen naar 11 miljoen euro.