H Bemonstering met de ankerkuil met de ZK 1 op de Waddenzee in 2021 en 2022, gericht op pelagische vis toen. De ZK 1 was hiervoor speciaal ingericht, maar is nu verkocht en ligt in Zwartsluis om omgebouwd te worden tot pleziervaartuig. (Archieffoto's: M. Maathuis/WMR).
H Bemonstering met de ankerkuil met de ZK 1 op de Waddenzee in 2021 en 2022, gericht op pelagische vis toen. De ZK 1 was hiervoor speciaal ingericht, maar is nu verkocht en ligt in Zwartsluis om omgebouwd te worden tot pleziervaartuig. (Archieffoto's: M. Maathuis/WMR). Margot Maathuis

Kan passieve garnalenvisserij lonend zijn?

Algemeen

IJMUIDEN – Wageningen Marine Research gaat praktijkonderzoek doen of passieve garnalenvisserij een lonend alternatief voor Wadvissers kan worden.

Twee opties worden onderzocht: ankerkuilen en korven. De bedoeling is dat er vanaf komend voorjaar een jaar lang maandelijks onderzoeksreizen gaan plaatsvinden. Met de resultaten uit de praktijkproeven wordt op basis van een economisch model berekend of het een alternatief voor de garnalenvisserij kan zijn.

Initiatiefnemer Pieke Molenaar van WMR heeft (een eerste versie van) het projectvoorstel anderhalf jaar terug geschreven en is daarna op zoek gegaan naar financiering. Vorige week kreeg hij groen licht. Het Waddenfonds trekt 559.000 euro uit voor het onderzoek, het ministerie van LNV draagt 140.000 euro bij. Van die 7 ton gaat volgens Molenaar zeker de helft naar vissers voor praktijkonderzoek. Uit het projectvoorstel: ,,Het uiteindelijke doel van dit project is om vast te stellen of beide vormen van passieve garnalenvisserij een economisch duurzaam alternatief vormen voor boomkorvisserij op garnalen.’’

Zuur

Elf Wadvissers hebben hun medewerking toegezegd; hetzij praktisch, hetzij om mee te denken in een zogeheten klankbordgroep. Afgelopen maandag had Molenaar overleg met Jurre Kerkhof uit Zoutkamp. Kerkhof voerde afgelopen jaren met de ankerkuil in opdracht van WMR bemonsteringsonderzoek op pelagische vis op de Waddenzee uit. Daarvoor was de ZK 1 ingericht, maar dit hekkottertje is na een half jaar stil gelegen te hebben zopas verkocht. Eigenaar Onno Nienhuis was op de hoogte van de nieuwe onderzoeksplannen en noemt het ‘zuur’ en ‘doodzonde’ dat het allemaal zo lang heeft geduurd.

In het projectvoorstel is te lezen dat het idee van passieve garnalenvisserij met de ankerkuil en beaasde korven op de Waddenzee al langer onder garnalenvissers leeft. Het viel Kerkhof op dat er aardig garnalen werden gevangen tijdens zijn bemonsteringen met de ZK 1. Molenaar heeft ook contact gehad met Wieringer vissers.

Ankerkuilen en korven zijn oude vangsttechnieken die weinig brandstof kosten. In de zuid vist de TH 16 als enige seizoensmatig met de ankerkuil, voornamelijk voor wetenschappelijke bemonstering. Voor de ankerkuil is sterke stroming nodig; de beste bestekken op de Waddenzee zijn dan ook naar verwachting de zeegaten tussen de eilanden. Molenaar verwacht vooral dat er veel onderzoek nodig is om de vangsten commercieel aantrekkelijk te maken en tegelijk om ondermaatse bijvangst te voorkomen. Voor grotere netten zijn zeer zware ankers nodig. 

Met korven wordt in Nederland alleen op Noordzeekrab en kreeft gevist en beperkt op wulken. In Frankrijk en Ierland wordt er met korven ook op grotere steurgarnalen gevist.

Kamervragen

In het kader van het Nederlandse aalbeheerplan is overigens de ankerkuil sinds afgelopen najaar formeel een verboden vistuig in de periode september tot en met februari. De SGP heeft daarover vorige maand Kamervragen gesteld, omdat de in grote wateren gebruikte ankerkuil helemaal niet geschikt is voor aalvangst. Onder andere wordt gevraagd of het klopt dat Duitse visserijbedrijven de ankerkuil zonder inkelingen wel mogen gebruiken. LNV-minister Piet Adema heeft voor de beantwoording extra tijd gevraagd.

Waddenfonds

,,Het onderzoek komt op een goed moment’’, zegt directeur Gerben Huisman van het Waddenfonds. ,,Er is veel druk op de huidige vorm van garnalenvisserij met sleepnetten. Op dit moment werken het ministerie van LNV en belanghebbenden aan een toekomstvisie van de garnalenvisserij. Het is daarom belangrijk te zoeken naar alternatieven, ook om de garnalenvisserij in het Waddengebied een duurzame toekomst te bieden.’’

Tweet  EMK-vissers:

,,Leuk bedacht weer door groene activisten met gratis projectmiljoenen om mee te experimenteren. MAAR. In de echte wereld draait het om renderende verdienmodellen en die verdwijnen steeds verder uit zicht. Of is dat juist de bedoeling Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Waddenvereniging?’’

Afbeelding