Praktijktesten in windpark Borssele afgerond

WAGENINGEN – Kan er in windparken gevist worden? En is daar een business case van te maken? Dit najaar werden de praktijktesten in het windpark Borssele afgerond. Jorrit-Jan Serraris van Marin doet verslag.

,,In opdracht van het ministerie van LNV heeft Wageningen Marine Research gedurende de periode van april tot oktober 2023 praktijktesten met passieve visserij uitgevoerd in windpark Borssele I en II. Dit gebeurde in samenwerking met een groep vissers, Wageningen Economic Research en MARIN. De geteste tuigen zijn staandwant, verschillende typen potten, handlijn en mechanisch jiggen. De praktijktesten zijn eind oktober afgerond.

Met deze praktijktesten is informatie verzameld over de aanwezigheid van doelsoorten en bijvangsten, hoe er in een windpark met diverse vistuigen praktisch kan worden gevist, welke risico’s, veiligheidseisen en procedures er zijn en of de gebruikte visserijmethoden in de toekomst rendabel kunnen zijn. En zo ja, met welke tuigen, op welke doelsoorten, met welk type schip en in welke perioden van het jaar.

Selectie

In het voorstadium van de praktijktesten is er met een groep geïnteresseerde, actieve vissers een selectie gemaakt van de toe te passen visserijmethoden. De uitgeoefende visserijmethoden zijn geselecteerd op basis van toepasbaarheid binnen het windpark en potentiële rendabele vangsten. In totaal waren er 50 testdagen gepland, waarvan er 35 konden worden uitgevoerd.

De visserijmethoden die in het project zijn uitgevoerd bestonden uit:

• Vijf dagen testen met staandwant met de YE 152 ‘Meru’, gericht op tong.

• 16 dagen testen met vier verschillende typen potten met de YE 152 ‘Meru’, ingericht voor de vangst van tong, rondvis en sepia.

• Vier dagen testen met handlijn met de KG 7 ‘Flying Dutchman’, gericht op zeebaars.

• Tien dagen testen met een mechanische jig-installatie met de MDV 2 ‘Metanoia’, gericht op makreel en sepia.

Voorafgaand aan de experimenten zijn de aanpak en procedures vastgelegd in een plan van aanpak. Dit werkplan is bevestigd door LNV en RWS en gedeeld met de Ørsted, de energieproducent in Borssele I en II. Bij onvoorziene omstandigheden werd er opnieuw overlegd met LNV, RWS en Ørsted.

Versnipperd

De experimenten zijn uitgevoerd binnen de zones voor passieve visserij in Borssele I en II. Deze zones zijn aangegeven in het gebiedspaspoort. Rondom iedere turbine en infieldkabel bevindt zich een onderhoudszone van 250 meter breed waarin op grond van risico’s voor het windpark niet mag worden gevist.

De zomerperiode van 2023 was een periode met veel wind, golven en deining, wat de uitvoer van passieve visserij in het windpark heeft gehinderd. Hierdoor zijn er minder testdagen uitgevoerd dan gepland. Verdere operationele bevindingen uit de experimenten tonen dat er voldoende ruimte is tussen de onderhoudszones om met de ingezette vaartuigen veilig te kunnen manoeuvreren.

Wel zijn de kavels voor passieve visserij versnipperd door de onderhoudszones en niet uitgelijnd met de stoomrichting, waardoor de mogelijkheden voor het positioneren van de tuigen beperkt zijn. Daarnaast is de vaarafstand en -tijd van de kust naar het windpark aanzienlijk om met een klein vaartuig op een dag af te leggen, wat de tijd om visserij in het windpark uit te oefenen beperkt. 

Verder dient er rekening gehouden te worden met extra communicatie bij het aandoen van het windpark, wat gedurende het project verminderd kon worden. Voordeel is wel de exclusiviteit voor de aangemelde visserij-activiteit, waardoor tuigen ongehinderd kunnen blijven staan.

Openbaar

De testreizen zijn afgerond, maar het onderzoek nog niet. Komende tijd zullen de operationele ervaringen en biologische, ecologische en economische data worden verwerkt en geanalyseerd. Deze data zullen in het voorjaar van 2024 aan LNV worden gerapporteerd en deze rapportage komt medio 2024 openbaar. De resultaten van het onderzoek leveren input voor het beleid rondom passieve visserij in windparken.

Voorafgaand aan de experimenten is in binnen- en buitenland beschikbare kennis omtrent passieve visserij in windparken verzameld en verwerkt in een rapport. Dit rapport is inmiddels openbaar beschikbaar onder de titel ‘Stand van Zaken kleinschalige, passieve visserij in windparken op zee’.’’