Nieuwe start

Achterover leunend in de stuurstoel varen we langs de Pollendam richting de Noorder Balgen. Mijn gedachten gaan terug. Hoe was het afgelopen jaar? Wat heb ik te vertellen of wat wil ik de lezer meegeven? 

In december 2022 kopte mijn jaaroverzicht met ‘De Verandering’. Ik heb even gedacht of ik daar niet gewoon verder moest gaan met schrijven. Dat het in 2022 anders ging dan verwacht geldt ook voor 2023. Er is werkelijk niets wat gegaan is zoals we van tevoren hadden verwacht. 

In het Pannengat roep ik de Brandaris op om onze bestemming door te geven. Al varend met de stroom in de kont varen we de West Meep op. Misschien is de afzet van mosselen wel het meest ‘niet verwachte’ wat ons als sector overkwam. Maar daar kom ik straks op terug. 

Of is het de onmacht die er wordt ervaren. Wie van ons weet het nog? Is er wel nog hoop? Ja ik denk van wel! Er zal altijd toekomst zijn voor zij die door passie worden gedreven, ongeacht de uitdagingen die ze tegenkomen. Je weet dat er niets zeker is in onze sector en daarom is er hoop nodig. 

Als subtitel kies ik daarom voor ‘Zonder hoop geen toekomst’. Het is de ‘hoop’ die doet leven, iedere keer komt dat terug een heel seizoen door, let maar op… eerst maar eens vissen.

Eerste jaar samen

Als we ’s avonds voor anker liggen in ’t Kabelgat start ik de laptop op. Een snelle blik in de dagboeken van de afgelopen jaren. Ik lees veel over ‘samenwerking en krachten bundelen’. En daar geloof ik nog steeds in. Sterker nog: dat is dit jaar realiteit geworden. Een nieuwe start, ons eerste jaar samen met Jeroen Hoogstrate hebben we bijna achter de rug.

Als mosselmannen kunnen we zeggen dat we met een goed gevoel terug kijken op onze samenwerking. Het meeste werk hebben we met de YE 72 kunnen realiseren en op de momenten dat het nodig was hebben we de YE 46 ingezet. Hier zie je direct resultaat in de kostenefficiëntie. De spreiding in het percelenareaal is, zoals verwacht, een mooi geheel in de samenwerking. 

Wij kijken hoopvol naar de toekomst als het gaat over de samenwerking en het kweekproces. Al moet wel een kanttekening worden geplaatst. Er is werk aan de winkel in onze eigen sector, we hebben nieuwe activiteiten nodig om op een doeltreffende wijze actieve promotie te realiseren. En hier ligt een grote uitdaging! 

Strakke planning

Eerst kijken we terug op het afgelopen jaar. Er is wéér veel anders gelopen dan we hadden gedacht. In januari zaten we bijna heel de maand voor onderhoud hoog en droog bij Scheepswerf Van Os. In februari en maart zijn we druk bezig geweest met het verzaaien van halfwasjes en zaad in de Oosterschelde. We hadden veel van zeesterren aan de zuidkant van de Roggeplaat. Het dweilen van zeesterren is dan ook een uitkomst in dit soort situaties! 

Begin april vertrokken we naar de Waddenzee voor de mzi-werkzaamheden. Door de lange zit op de werf zijn we al met al toch een drie weken later op het Wad dan andere jaren. Maar met een strakke planning komt dat goed. In de laatste week van april hadden we de lijnen klaar voor invang. Tussendoor helpen we nog een week Jan van de 83 met het inbinden van het substraat. Onze lijnen in de Zuidmeep hebben we later dan gewoonlijk het invangsubstraat opgeknoopt, in mei. Hopelijk vangen we door deze actie minder mosdiertjes in. 

Tijdens de voorjaarszaadviscampagne visten we mosselzaaadjes in de Doove Balg, die we uitzaaiden in de Wolfshoek en het Kabelgat. Een campagne waar we meer van hadden verwacht qua volume. 

Nieuw mosselseizoen

En dan begint het hoopvol uitkijken naar het nieuwe mosselseizoen. Dat is toch het moment waar we naar uitkijken. Dan wordt het resultaat zichtbaar van de verrichte inspanningen.

Het is 5 juli, opening van het mosselseizoen. Aan boord van de Marstrand worden genodigden bijgepraat door Addy Risseeuw over datgene wat achter ons ligt en, nog belangrijker, wat komen gaat volgens de verwachting van de mosselkwekers. Een seizoen waar nog steeds de gevolgen van de stormen uit 2022 merkbaar zijn. Er zullen niet veel meer Nederlandse mosselen zijn dan in seizoen 2022/2023. Over de kwaliteit hebben we niet te klagen, dat zit wel goed. 

Ook nu zijn we weer hoopvol hoe het seizoen zal verlopen. We leveren in juli mooie mosselen van Neeltje. Begin augustus vertrekken we naar de Waddenzee om de 34 mzi-lijnen te gaan oogsten. De meeste lijnen laten mooie resultaten zien. Dik tevreden keren we na drie weken weer terug naar de Oosterschelde om daar weer verder te gaan met leveren van consumptiemosselen. 

Vraag zakt in

En dan komt er een situatie dat de mosselen niet zo makkelijk meer verkoopbaar zijn als gedacht. De prijzen zakken en de meeste handelaren hebben voldoende mosselen uit eigen kweek. Ook het aanbod uit naburige landen is zodanig hoog dat er geen gebrek aan mosselen is. 

De vraag naar mosselen zakt in waardoor het lastig is om mosselen te verkopen. En dat is merkbaar tot op de dag van vandaag. Gelukkig konden wij het grootste deel van onze mosselen verkopen aan Krijn Verwijs en nog een klein deel aan Vette Verhaart. 

In oktober en november moest de YE 46 worden ingezet op de Waddenzee om alles op tijd klaar te krijgen voor de winter. Terwijl we met de 72 begin en eind van de week consumptiemosselen leverden van de Oosterschelde, verzaaiden we tussendoor van de Waddenzee naar de Oosterschelde. 

Leeg gestormd

En dan zitten we, tijdens schrijven, al weer in de laatste weken voor Kerst. We hebben vanavond het spijkertje laten zakken op het perceel in de Wolfshoek. We leveren hiervandaan jonge mosselen uit de Waddenzee. De mosselzaadjes die we tijdens het zaadvissen in mei hadden gevist zijn consumptierijp.

De zaadjes die we in het Kabelgat hadden gezaaid hebben de recente stormen niet overleeft. Tien procent hebben we teruggevangen, een streep door de rekening! Hoe kwetsbaar ben je als bedrijf; als het een paar keer windkracht 10 waait en je de kwetsbare percelen niet op tijd leeg hebt, stormen ze leeg! 

Gelukkig is het in de Wolfshoek beter. De mosselen hiervan gaan in bigbags, die we bij BDS Harlingen lossen. Riedijk Transport brengt ze dan naar Krijn Verwijs in Yerseke.

Het moet anders

Terugkijkend op de aangevoerde mosseltonnen die dit seizoen zijn aangevoerd zitten we iets hoger dan vorig jaar. In december 2022 waren dat er 220.000 van de Oosterschelde en 50.000 van de Waddenzee, voor nu zitten we op 190.000 van de Oosterschelde en ruim 90.000 van de Waddenzee. 

De gemiddelde prijs van de Waddenzee is 14 procent lager dan 2022. Daarentegen zijn de mosselen van de Oosterschelde gemiddeld 3 procent duurder verkocht dan vorig jaar. Gemiddeld zien we dat sectorbreed de mosselprijs tot nu toe 3 procent lager is dit jaar. Dat is geen goed teken. Alles wordt duurder, ook voor ons als mosselkweker. De kosten rijzen de pan uit en de inkomsten dalen en dat kan niet! Het moet anders en voor velen is dan de vraag: maar hoe?

Ja, dat is de grote vraag, maar hoe nu verder? Als ondernemer hebben we een toekomstvisie nodig. Wat als, nee, over 10 jaar wil ik daar staan. Je hebt een plan nodig, dat onderscheidt je van iedere andere ondernemer! Je zult waarschijnlijk zeggen: dit is niet het antwoord op de vraag. Klopt! Al begint het daar wel; je moet het grotere plaatje in beeld te krijgen. 

Yerseke at Sea

En dan zie ik daar PROMOTIE staan. Algehele productpromotie, en dit moeten we het beste als sector doen. Dichtbij beginnen in ons eigen land, ons eigen dorp. We zullen de boer op moeten. 

Iedereen moet het weten hoe gezond en duurzaam mosselen zijn. Dat mosselen superfood is, boordevol met eiwitten. Gewoon het traditionele pannetje mosselen waar je van kan genieten! Dat mosselen het vlees van de toekomst is en dat mensen daar blij van worden. Ik word hier gedreven en nieuwsgierig van. Hoe kunnen we dit handen en voeten geven?

Dat is dan ook de reden dat we weer een nieuw evenement gaan organiseren op Yerseke. Samen met Lennert Steketee (Touristshop Yerseke) en Else-Marie Cornelisse (ACE Oysters) organiseren we op de derde zaterdag van augustus Yerseke at Sea. Een evenement waar beleving van mosselen, oesters en sfeer geproefd zal worden. Een nieuwe start. Ik hoop dan ook dat dit mee zal helpen aan de algehele productpromotie. 

Gezamenlijk zullen we de schouders eronder moeten zetten in alles wat we doen en gaan doen. Deze mooie mosselsector heeft een visie met toekomst!

Je ziet dat de woorden hoop en toekomst in het hele verhaal terugkomen. Er zit zelfs nog een dubbele lading in deze woorden. Een mooie kerstgedachte, en zo beleef ik dit zelf ook! Daarom, ‘Zonder hoop geen toekomst...’

Ik wens iedereen een gezegende Kerst toe en een gezond en voorspoedig 2024.

Jos Steketee, YE 72

info@demosselkwekerij.nl