VISwijzer verschiet van kleur

SCHEVENINGEN – De belangrijkste doelsoorten van de Nederlandse flyshootvisserij zijn in de Viswijzer van rood naar oranje gegaan. Het mooie resultaat van een samenwerking tussen vissers (Cornelis Vrolijk), wetenschappers (WMR) en een ngo (Good Fish). Het flyshootproject werd deze week officieel afgerond.

De flyshootvisserij wordt steeds belangrijker voor de aanvoer aan de Nederlandse afslagen. Typische flyshootsoorten als mul, poon en zeker de laatste jaren zeekat en pijlinktvis komen steeds meer in de belangstelling van handel en horeca. Al deze soorten stonden rood op de Viswijzer van Good Fish. Vooral omdat er over deze ongequoteerde vissoorten te weinig wetenschappelijke data zijn (data-deficiënte soorten). Het flyshootproject moest de kennis over de belangrijke doelsoorten vergroten, wat de kleurcodes die Good Fish geeft in de Viswijzer robuuster zou kunnen maken

Binnen het al in 2019 gestarte project zijn op de flyshooters SCH 65, SCH 135 en SL 9 van Jaczon/Cornelis Vrolijk data verzameld gedurende een twintigtal waarnemersreizen met wetenschappers van WMR aan boord. Vlootmanager Eric van Linden fungeerde als contactpersoon tussen de schippers en bemanningen enerzijds en de wetenschappers en Good Fish anderzijds. ,,Ik hoor van alle kanten alleen maar positieve geluiden over deze toch wel unieke samenwerking’’, meldt Van Linden. ,,En we zijn natuurlijk blij met de uitkomst, dat onze belangrijkste flyshootsoorten in de Viswijzer van rood naar oranje zijn gegaan.’’ De rederij heeft zeven flyshooters in de vaart. Visprijzen en vangsten, momenteel met name zeekat, zijn naar tevredenheid.

De rederij krijgt voor haar deelname aan het project een pluim van Good Fish. Projectleider Adryan Rademakers van Good Fish: ,,Wat dit project uniek maakt is het feit dat een ngo en een visserijbedrijf nu samen hebben gewerkt aan een project met duurzaamheidsdoeleinden, terwijl we op dit onderwerp vaak niet op een lijn zitten. En zeker ook het feit dat Cornelis Vrolijk/Jaczon mee heeft gedaan zonder de garantie dat de Viswijzerbeoordelingen voor flyshootsoorten zouden verbeteren.’’

Voorzorg

Ook WMR is de samenwerking erg goed bevallen. Lennert van de Pol van WMR ,,Wij voerden al verschillende bemonsteringen uit in allerlei verschillende visserijen, maar in de flyshootvisserij was eigenlijk erg weinig bemonsterd. Dat leidde ertoe dat veel van de typische flyshootsoorten, die ook al weinig voorkwamen in andere bemonsteringen, uit voorzorg op rood stonden in de Viswijzer.’’

Mooi aan het project was volgens Van de Pol ook dat iedereen baat had bij betere gegevens, ondanks de soms verschillende visies van visserij, wetenschap en ngo’s. ,,Voor ons was het heel interessant om meer gegevens te verzamelen in deze visserij, en beter in kaart te brengen welke soorten ze waar vangen en waaruit de discards bestaan. Naast algemene informatie over aanlandingen en vangsten beantwoordden wij ook specifieke vragen waar de Good Fish Foundation in hun duurzaamheidsbeoordelingen naar kijkt. Naarmate er meer commerciële interesse komt in deze onbeheerde soorten zal ook de noodzaak voor dataverzameling toenemen. We hopen dus zeker dat dit project een vervolg krijgt.’’

Checklist

Good Fish komt tot de scores op de Viswijzer op basis van een uitgebreide checklist, waarbij de toestand van het bestand, het beheer en het effect op het ecosysteem van de visserij betrokken worden. De samenwerking en gegevensverzameling in het flyshootproject hebben ervoor gezorgd dat voorheen rood scorende flyshootsoorten als rode mul, rode poon, inktvis en zeekat en ook Engelse poon en zeebaars nu de score geel hebben. 

Alleen de grauwe poon blijft in het rood, volgens Rademakers vooral vanwege een duidelijk afnemende trend in de aanlandingen van deze soort. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat de reproductie-capaciteit in de Noordzee en het Oostelijke Engelse Kanaal verminderd is.

De nieuwe beoordelingen geven aan dat de flyshootvisserij weinig vangsten heeft van zogeheten ETP-soorten (beschermde en bedreigde soorten), en een bijzondere lage CO2-uitstoot in vergelijking met andere demersale visserijtuigen. Rademakers: ,,Daarnaast is het voor ons nu ook mogelijk om flyshootvis als alternatief aan te bieden voor dezelfde soorten die nu nog rood scoren voor andere demersale visserijen.’’

Hoewel gewerkt is met alleen visserijgegevens van Cornelis Vrolijk/Jaczon, heeft Good Fish op basis van Europese vangstregistraties geconcludeerd dat de Viswijzerbeoordelingen gelden voor de hele Nederlandse flyshootvloot. ,,Extra informatie over vangsten van soorten waar momenteel geen bestandschattingen voor zijn, zou kunnen leiden tot verdere veranderingen van deze beoordelingen. De basisinformatie is nu beschikbaar en wij verwelkomen andere flyshooters om deze informatie aan te vullen.’’

Good Fish heeft het project goed gecommuniceerd. Er is een animatie gemaakt die weergeeft hoe de flyshootvisserij werkt, een projectvideo en een interactieve pdf, de nieuwe beoordelingen zijn doorgevoerd op de website en er is een flyer gemaakt waarin het project wordt uitgelegd en hoe de kleurscores van flyshootsoorten zijn aangepast.

Het samenwerkingsproject werd gefinancierd uit het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij.

Protocol

Om goed te kunnen werken op de flyshooters zijn de waarnemersprotocollen van WMR aangepast. Lennert van de Pol: ,,Er waren nogal wat praktische overwegingen. Ze bestonden de aanlandingen uit veel verschillende soorten, waardoor we in onze metingen een plan moesten opstellen om te beslissen welke soorten wel en niet doorgemeten werden. Ook is de visserijpraktijk natuurlijk anders dan op een boomkorkotter, dus ook daarin is samen met de schippers nagedacht over hoe zowel de vissers als de waarnemers aan boord goed hun werk konden doen. De bemonsteringen bestonden uiteindelijk uit het schatten van de totale vangst, het noteren van eventuele beschermde soorten, het nemen van een discardmonster en dit op soortniveau uitzoeken en het doen van lengtemetingen van één van de soorten uit de vangst. Samen met de aanlandingen, die uit de vangstregistratie werden gehaald, hadden we zo een totaalbeeld van hoe de vangsten eruit zien. Uiteindelijk zijn de reizen, mede door de gastvrijheid van de deelnemende schippers, erg goed verlopen en hebben ze veel gegevens opgeleverd.’’