Urk bruist van seafoodambities

URK - Meer dan vijftig bedrijven met in totaal ruim 4.500 werknemers zetten zich op het voormalig eiland dagelijks in voor de seafoodsector. Om Urk als ‘Seafood Hub’ toekomstbestendig te maken hebben de plaatselijke bedrijven de handen ineengeslagen. Het doel: het opleidingsniveau van het personeel ‘in de vis’ kwalitatief te verbeteren met een eigen academie. Daarnaast wil de Vereniging van Visgroothandelaren Urk (VVU) het imago van Urk Seafood nog steviger in de markt zetten.

Het bruist op Urk. Het bekende vissersdorp, met een kleine 22.000 inwoners, zit volop in de lift qua handel in en verwerking van seafood en de ambities zijn groot. Zalm voert de boventoon binnen het seafoodassortiment met een miljardenomzet in 2021 en een steeds groeiende vraag. De gunstige infrastructuur, en daarnaast een goedgevuld bedrijventerrein met alle mogelijkheden om de producten direct te laten verwerken en verder te exporteren, biedt volop kansen om het imago van Europees seafoodcentrum te bestendigen.

De bakens verzetten, het is een bekend gegeven in de visserijsector. De bedrijfsvoering continu aanpassen vanwege voortdurend veranderende omstandigheden, of het nu van bovenaf opgelegde regelgeving betreft of veranderende visgronden, het is voor de sector ‘business as usual’. Urk kent de kansen en uitdagingen die een veranderend tij bieden. Ook aan dit dorp gaat de onzekerheid van de sanering niet voorbij en menig visserman heeft inmiddels de kotter aan de kant gelegd. De toestand op de (boomkor)vloot staat in schril contrast tot de bedrijvigheid in de handel in en verwerking van vis.

Op Urk is de seafoodindustrie letterlijk ‘booming’, daarvan getuigen de miljardenomzet, meer dan 50 gevestigde bedrijven en een kleine 5.000 mensen werkzaam in de industrie. Zalm
is inmiddels ‘leading’, naast kweekvis als dorade en zeebaars, maar ook nog steeds platvis uit de Noordzee en veel verder weg vanuit de Beringzee en steeds meer inktvis. De industrie heeft de bakens qua grondstoffen letterlijk verzet naar het noorden, waar de meeste Atlantische zalm wordt gekweekt in onder meer Noorwegen en Schotland.

Een voorbeeld van zo’n succesvol Urker bedrijf ‘in de zalm’, Visscher Seafood, timmert flink aan de weg. Het bedrijf legt momenteel de laatste hand aan een grote uitbreiding van het pand op Urk, heeft recent de handelsactiviteiten van een Noorse zalmkweker overgenomen en heeft daarnaast een belang in een Schotse zalmkwekerij genomen en een vestiging in de Verenigde Staten geopend. Ook een bekende naam in de seafoodindustrie is Kramers’ Seafood. Dit familiebedrijf is voortgekomen uit Gebr. Kramer B.V., Isola Fish B.V., Gebroeders Kramer Coldstore B.V. en Fishmasters B.V. en heeft recent een extra productie en opslagcapaciteit gerealiseerd met o.a. een diepvriescel voor 8.800 palletplaatsen. Het bedrijf biedt een breed assortiment vis en visproducten en levert dit aan de marktsegmenten retail, groothandel, cash-and-carry en de institutionele markt.

Ontwikkeling

Met al die bedrijvigheid is er ook sprake van een toename aan werkgelegenheid in de Urker seafoodsector. De industrie leunt voor een belangrijk deel op de inzet van arbeidsmigranten, maar kent ook veel plaatsgenoten als personeelsleden. De ontwikkelingen staan echter niet stil en de visverwerkende industrie ziet zich de komende jaren voor grote veranderingen geplaatst, stelt Bauke Hoekstra, voorzitter van Vereniging van Visgroothandelaren Urk. ,,Met de sterke toename van de wereldbevolking neemt ook de vraag naar voedsel toe. De Wageningen University heeft berekend dat ons voedselsysteem in 2050 voedselzekerheid moet bieden aan tien miljard mensen wereldwijd. Vis speelt daarbij een belangrijke rol, naast visvervangers. Ons assortiment zal breder moeten worden. Daarnaast dienen we in onze sector ook meer aandacht te hebben voor de circulaire economie. Denk ook aan de invloed van robotisering en digitalisering vanwege het tekort aan personeel. Al deze ontwikkelingen vereisen specialistische kennis en vaardigheden. Daar is om- en bijscholing van personeel voor nodig.’’

Vanuit die gedachte heeft de Vereniging van Visgroothandelaren Urk aangeklopt bij MKB !Dee, een initiatief vanuit de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Sociale Zaken en Werkgelegenheid om de ontwikkeling van werknemers in een bepaald bedrijf, branche of regio te stimuleren. De VVU (waarbinnen zo’n veertig visverwerkende bedrijven aangesloten zijn) heeft in 2021 120.400 euro subsidie ontvangen voor het opzetten van Vis Academie Urk, inmiddels omgedoopt naar Urk Seafood Academy.                                                

Samen met ROC Friese Poort is er een scholingsprogramma ontwikkeld, specifiek toegepast op de hele visverwerkende industrie. Hoekstra: ,,Op deze manier kunnen de aangesloten mkb-bedrijven elkaar op hrm-gebied versterken. Alle huidige en potentie¨le medewerkers kunnen terecht op een online platform, www.urkseafood.nl, met informatie over opleidingen, functies binnen de branche en een kieswijzer. De opleidingen varie¨ren van specifieke opleidingen tot bijscholingstrajecten, die zich voor een groot deel in de praktijk afspelen. Het doel is uiteindelijk om een kwaliteitsimpuls aan het personeel te geven. Dat begint met het personeel, maar de volgende stap is dat we ook op strategisch managementniveau de kennis willen verhogen.’’

‘Seafood Hub’

Om het imago van Urk Seafood verder te versterken wordt momenteel een aanvullende campagne ontwikkeld, om meer de schijnwerpers te zetten op het unieke van Urk als ‘seafood hub’. De campagne richt zich op bedrijven als groothandels en retailers vanuit een internationaal perspectief.                                                

De unieke aspecten van Urk Seafood moeten daarbij meer voor het voetlicht komen, vindt ook wethouder Nathanae¨l Middelkoop van de gemeente Urk. Middelkoop heeft gewerkt voor de kotterorganisatie VisNed en is inmiddels een paar jaar actief als wethouder Economische Zaken in zijn woonplaats. ,,Als gemeente ondersteunen we de campagne van Urk Seafood van harte. We zien het als belangrijke sectorpromotie die van grote invloed is op onze plaatselijke economie. Met onze goed passende infrastructuur, het totaalassortiment wat we op Urk bieden, onze expertise op het gebied van seafood en niet te vergeten onze historie binnen de visserij, zijn we verzekerd van een unieke positie wereldwijd. En omdat we als gemeente ook investeren in de ontwikkeling van ons nieuwe bedrijventerrein Port of Urk, willen we graag nog verder bouwen aan de uitstraling van Urk als seafood hub.’’

Emma Wakker