Europese visafslagen samen in actie

URK – De Europese visafslagen komen samen in actie tegen onwerkbare weegregels van hogerhand voor aan boord al gewogen en gesorteerde vis die vervolgens aan de wal weer ontijsd moet worden.

Op initiatief van de visafslag van Hanstholm kwamen Deense, Belgische, Franse (Boulogne) en Nederlandse visafslagen samen met PO-vertegenwoordigers uit deze landen en ook Duitsland vorige maand bijeen bij Visveiling Urk.

In Denemarken wordt het gros van de vis ‘seapacked’ aangeland. Dat is ook een trend in de andere lidstaten, waarbij de vis sowieso al aan boord op gecertificeerde weegschalen gewogen is. Conform nationale en door de EU goedgekeurde controleplannen wordt deze vis steekproefsgewijs gewogen. Tot zover geen probleem voor afslagen aan de kust. Maar dus wel voor Visveiling Urk, dat op buitenhavens afhankelijk is van weeglocaties van derden voor een steekproefcontrole.

Nieuw is dat op basis van EU-verordeningen afzonderlijke lidstaten nu eisen dat de complete visvangst aan de wal opnieuw gewogen moet worden. Dat betekent niet alleen veel extra werk en kosten (ontijzen en opnieuw ijzen), maar ook groot kwaliteitsverlies. 

Het ontgaat de visafslagen en de visserijsector volledig wat het nut en noodzaak is van de aangescherpte weegregels, aldus directeur Teun Visser, die vorige week als gastheer optrad. ,,Temeer daar de Europese regelgeving naar ons inzicht wel degelijk ruimte laat. In Nederland hebben we als NOVA-visafslagenkoepel en de landelijke visserijorganisaties hierover al gerapporteerd aan minister Piet Adema. Samen met de omliggende landen willen we ook een vuist maken richting Brussel. Alles goed en wel voor wat controle betreft, maar het moet wel zinnig en werkbaar zijn. Het moeten ontijzen van gewogen vis vinden wij de grootste kolder.’’

Strengere controle

In oktober werden tijdens een overleg met de kotterorganisaties en de afslagen door de NVWA in IJmuiden de consequenties van het door de Europese Commissie goedgekeurde steekproef- en controleplannen toegelicht en het belang om de voorschriften na te leven onderstreept.

Blijkens een brief van 8 februari laat de NVWA zich kritisch uit over de marktdeelnemers (aanvoerders, afslagen en transporteurs): er wordt met zoveel woorden ‘onvoldoende uitvoering’ gegeven aan de regels om de netto aangelande hoeveelheden vis te bepalen. Want vier maanden later ziet de NVWA geen verbetering. ,,Marktdeelnemers kiezen met enige regelmaat voor eigen procedures die passen binnen de individuele bedrijfsprocessen, zonder uitvoering te geven aan het wettelijk voorschrift. Dit leidt in praktische zin tot structureel waarneembare ernstige inbreuken van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid’’, aldus de NVWA. Aangekondigd wordt daarom dat het toezicht op de naleving van de voorwaarden voor het wegen van vis wordt geïntensiveerd.

Schippers van EU-gevlagde vissersvaartuigen hebben keuze uit twee opties: steekproefweging conform de voorwaarden (met weging van een beperkt aantal kisten vis) of 100 procent wegen bij aanlanding of na vervoer. Schippers uit derde landen (dus ook het Verenigd Koninkrijk) kunnen alleen kiezen voor 100 procent weging, waarbij de NVWA benadrukt dat de kisten vis voorafgaande aan de weging ontdaan moet zijn van ijs.

Wet Open Overheid

Vorig jaar mei hebben de NOVA-visafslagen bij het ministerie van LNV een voorstel ingediend om in samenwerking met de NVWA een praktisch protocol op te stellen voor aanlanden, wegen en registreren van vis zonder de kisten aan de wal te hoeven ontijzen. Een reactie bleef tot op heden uit. 

Begin dit jaar is namens het NOVA nota bene in het kader van de Wet Open Overheid (WOO) een verzoek ingediend om informatie, omdat de afslagen duidelijkheid willen krijgen over de Nederlandse interpretatie van Europese regelgeving en het handhavingsbeleid van de NVWA. Een reactie is tot op heden uitgebleven, hoewel de wettelijke termijn daarvoor al is verstreken.

De bewering van de NVWA over ernstige inbreuken is tegen het zere been van de afslagen. De afslagen vragen om deze aantijging te onderbouwen, inclusief trendinformatie over het vermeende structurele karakter.

NOVA, Vissersbond en VisNed herhalen dat de regelgeving rond de Nederlandse steekproef- en controleplannen eenvoudiger kan, zonder afbreuk te doen aan de uitgangspunten van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid.

Proces-verbaal

De NVWA heeft vorig jaar voor het eerst processen-verbaal aangezegd wegens ondermaatse vis op de afslagvloer. ,,Dit is in de 44 jaar dat ik bij de afslag werk nog nooit voorgekomen’’, aldus Visser. Voorheen kreeg alleen de betreffende aanvoerder een proces-verbaal bij het aanvoeren van ondermaatse vis, maar in dit geval betrof het vis die aan boord gesorteerd was en in de visafslag dus niet meer door pekershanden gaat. De NVWA wijst op de zorgplicht die visafslagen hebben vooraf aan het veilen van de vis.