Gedragscode voor de garnalenketen

URK/DEN OEVER – Martin Scholten adviseert een gedragscode voor de garnalenketen te ontwikkelen om de toekomst van de bedrijfstak als gerespecteerde en betrouwbare partner veilig te stellen.

De complete garnalensector – aanvoer, afslag en verwerking – vroeg Scholten vorige maand om te helpen met een realistisch toekomstplan. Door aanhoudende discussies over ecologische impact en daarbovenop de opgelegde noodzaak om stikstofdepositie te reduceren zijn het roerige en onzekere tijden voor de garnalenvisserij. De toekomst staat op het spel. Momenteel kan en mag er alleen via een gedoogbeschikking in vertrouwde Natura 2000-wateren gevist worden. En die door de overheid afgegeven gedoogbeschikking wordt door maatschappelijke organisaties aangevochten.

Afgelopen woensdag vergaderden vertegenwoordigers van alle producentenorganisaties, visafslagen en handel met adviseur Scholten in het zogeheten Garnalen Beraad over de route om de visserij vergunbaar te houden. Scholten adviseert constructief overleg, nadrukkelijk niet een juridische strijd. 

,,Het gaat om een verdienstelijke toekomst voor ondernemers die ook bereid zijn om te investeren als dat wenselijk is om een vergunning te behouden. Dus inderdaad: bereid zijn om de visserij aan te passen, impact en bijvangsten verder te minimaliseren, maar dan tegelijk ook garanties ontvangen dat goede vangstbestekken toegankelijk blijven’’, aldus Scholten.

Zes jaar geleden waren maatschappelijke organisaties optimistisch gestemd toen de garnalenvissers een nieuwe vergunning in het kader van de Wet natuurbescherming ontvingen. En nu worden de gedoogbeschikking voor en de passende beoordeling van de garnalenvissers aangevochten. Waardoor is dat gekanteld?

Heel concreet kon Scholten woensdag nog niet zijn. Woorden worden zorgvuldig gekozen. Maar hij denkt aan de ontwikkeling van een gedragscode, waaruit ook blijkt dat bijvoorbeeld vissers in woord en daad bereid zijn zorg te willen dragen voor de zeebodem en de natuur. ,,Vissers zullen vertrouwen moeten winnen door te laten zien dat je van goede wil bent, niet alleen op papier en volgens de regels, maar bovenal in de praktijk. Zeg wat je doet, en doe wat je zegt. Daar mag je ook op aangesproken worden, en daar zal je ook binnen de garnalenwereld elkaar op moeten aanspreken. Er is daarin alleen ruimte voor serieus zorgvuldig ondernemerschap, en niet meer voor ondernemerschap dat de grenzen opzoekt.’’

Die gedragscode als basis voor overleg met de overheid en maatschappelijk organisaties geldt overigens niet alleen de aanvoerders, maar de hele garnalenketen, dus ook de afslagen, verwerkers en handel. 

Belangrijk vindt Scholten het om het inzicht te delen dat garnalenvisserij een relatief kleinschalige visserij met familiebedrijven is, die zich kan aanpassen en daartoe ook bereid is als daarvoor de kans geboden wordt. ,,Simpelweg sluiten van gebieden voor visserij en dat te compenseren met uitkoop van visserijcapaciteit is geen weg naar een verdienstelijke, duurzame garnalenvisserij. Daar zijn de vissers die verder willen gaan niet mee gebaat, maar doet ook geen recht aan de kennis die we hebben over de diversiteit van de zee. Zowel qua natuurgebied als visserijgebied. Met gezond verstand zijn die twee met elkaar te verbinden, door elkaar ook de ruimte te laten vanuit perspectieven voor duurzame visserij én natuurherstel’’, beschrijft Scholten.

Niet blijven hangen

Van de zijde van vissers hoopt en verwacht Scholten dat men niet blijft hangen in termen van onvrede, onmacht en onrechtmatigheid tegen opgelegde beperkingen. ,,Want zo’n houding zal uiteindelijk ook leiden tot minder begrip voor de garnalenvisserij bij overheden en maatschappelijke organisaties. Nee, wij zien met het Garnalen Beraad een duurzame en verdienstelijke toekomst, en dat moet de basis zijn voor het overleg. Hoe begrijpelijk de emoties en sentimenten ook zijn, heb ik wat dat betreft wel mijn bedenkingen bij en zorgen over signalen vanuit de hoek van de garnalenvissers. We moeten niet de bodem wegslaan voor een goed respectvol overleg, alsof het geen zin meer heeft om naar een duurzame toekomst van garnalenvisserij toe te werken. Juist dat moeten we zien om te keren. Vanuit de sociaaleconomische en culturele waarde van garnalenvisserij voor Lauwersoog/Zoutkamp, Harlingen, Wieringen, Texel, Goeree-Overflakkee en Zeeland is het alle moeite waard!’’

Principes

Scholten woensdagmiddag na het Garnalen Beraad: 

,,Er is een goede basis om in gesprek met overheid en maatschappelijke organisatie vertrouwen en gunst te winnen en samen de toekomst te ontwikkelen in plaats van te onderhandelen over beperkingen. 

Uitgangspunt van de gedragscode is: een verdienstelijk perspectief voor visserij in een natuurrijke zee met waardevolle vooruitzichten.

Met als basisprincipes: 

-zorg om zeebodem en natuur, 

-ruimte om passend te ondernemen en daarvoor te vernieuwen, 

-en vertrouwen geven en ontvangen.’’