H De te koop liggende catamaran SCH 101 beschikt over een relatief ruim werkdek.
H De te koop liggende catamaran SCH 101 beschikt over een relatief ruim werkdek. W.M. den Heijer

Catamarans vaak aangekaart in de visserij

Algemeen

SCHEVENINGEN - Behalve een enkele keer in de staandwantvisserij hebben catamarans in de Nederlandse aanvoersector nooit tot de verbeelding kunnen spreken. Voor zover bekend zijn er geen catamarans gebruikt in de garnalen- en boomkorvisserij. Een mogelijkheid tot toepassing van het scheepstype is wel vaak genoeg aangekaart.

Een catamaran is een dubbelromp-vaartuig waarvan de rompen boven de waterlijn aan elkaar verbonden zijn. Door deze bouwwijze heeft de catamaran een aantal eigenschappen die voor een vissersvaartuig van essentieel belang zijn. Onder andere een grote aanvangsstabiliteit, een groot dek-oppervlak en een goede koersstabiliteit zowel als een goede manoeuvreerbaarheid.

Staandwantvisserij

Reeds in de jaren zestig waren deze eigenschappen voor landen als de Verenigde Staten, Engeland en Polen redenen om het dubbelromp-vaartuig te introduceren in de visserij. Zelfs de FAO liet destijds voor ontwikkelingshulp een aantal glasvezel catamarans voor de garnalenvisserij bouwen. Deze schepen hadden een lengte van 14 meter.

In Engeland duurde het een tijdje voor het ontwerp aansloeg. Met name kustvissers waren gecharmeerd van het model. Zowel voor de trawlvisserij in kustwateren als de staandwantvisserij zijn relatief veel catamarans gebouwd. Alle gebruikers roemden de dekruimte en de stabiliteit van de catamaran.

Vreemd genoeg kreeg in Denemarken de catamaran geen voeten aan de grond, terwijl daar in de zeventiger jaren honderden staandwantvissers actief waren. De Denen bleven vasthouden aan de houten snik, die nog tot eind jaren zeventig nieuw gebouwd werden. Wel maakten de Denen geleidelijk aan vaker gebruik van glasvezel voor staandwantbootjes die zowel vanaf het strand als vanuit de haven visten. Catamarans voor de staandwantvisserij zijn er altijd zeldzaam gebleven.

In het voorlichtingsblad ‘Visserij’ van het ministerie van Landbouw en Visserij, editie nummer 4 van 1971, stelt de Afdeling Technisch Onderzoek van de Directie van de Visserijen de toepassing van catamarans ter discussie. Schrijver F. de Beer vraagt zich af of de dubbele romp interessant is voor de Nederlandse visserij. De Beer verwijst naar een artikel in ‘De Visserijwereld’ van 14 januari 1971 waarin de visserijcatamaran gepropageerd wordt. Overigens niet het eerste artikel over de eventuele toepassing van dit type vaartuig.

Bovendeks visruim

Een reden dat de catamaran geen voet aan de grond heeft gekregen in de visserij komt vooral doordat het aanvankelijk grote dek-oppervlak in beslag wordt genomen door een bovendeks visruim. Een enkelrompvaartuig, zoals een kotter, heeft immers een grote inhoud ten opzichte van de lengte. Daar kunnen de twee slanke rompen van een catamaran niet tegenop.

H In de Nederlandse staandwantvisserij zijn catamarans geen opvallende verschijning.