Meer doen in Europa voor herstel paling

BRUSSEL – Er moet meer gedaan worden om de paling beter te beschermen. Aldus de Europese ministers vorige week op de Landbouw- en Visserijraad.

Op de agenda stond maandag 26 september onder andere de ‘Toekomst voor het Europese palingbestand en degenen die daarvan afhankelijk zijn’. De ministers concludeerden dat er meer moet worden gedaan om de paling beter te beschermen, waarbij met name niet-visserijgerelateerde maatregelen, zoals opgenomen in de EU-aalverordening, beter doorgevoerd moeten worden. Er moet dus niet alleen naar de visserij worden gekeken, maar vooral ook naar migratieproblematiek, habitatverlies, waterkrachtenergie en vervuiling als belangrijke factoren voor een gezonde palingstand.

Naar aanleiding van de jaarlijkse vangstaanbevelingen van ICES heeft de Europese Commissie afgelopen voorjaar advies gevraagd aan drie regionale EU-adviesraden: de Baltische zee, de Noordzee en de Middellandse Zee. De EC gaf bij monde van Eurocommissaris Virginijus Sinkevicius aan dat bij het vaststellen van maatregelen voor verbetering van de palingstand rekening moet worden gehouden met visserij-, ecologische en sociaal-economische aspecten.

De ministers waren eensgezind over een – zo werd veel genoemd – holistische aanpak van de problematiek. Die aanpak moet er volgens hen op gericht zijn om maatregelen voor de paling te treffen, waar zowel de mens, de economie als de natuur baat bij hebben. Een algemeen visserijverbod werd alleen voorgesteld door Ierland en Slovenië, twee landen zonder palingtraditie, die zo’n verbod jaren geleden al hebben ingevoerd. De andere lidstaten daarentegen zien een algeheel visserijverbod niet als oplossing voor paling.

Palingsector

Stichting DUPAN, de sectororganisatie van de beroepsvissers (netVISwerk), de kwekers (NeVeVi) en de handel (NeVePaling), vindt dat de reactie van de EU-lidstaten de visie van de sector goed weerspiegelt. DUPAN-voorzitter Alex Koelewijn: ,,De toestand van de palingstand is nog steeds zorgwekkend en we moeten ons blijven inzetten om de paling goed te beschermen. Een alles omvattende en integrale benadering die rekening houdt met alle habitats en levensfasen en alle sterftefactoren is weliswaar complex, maar van groot belang. De oproep van de ministers om de beoordeling van palingstand niet meer te relateren aan de biomassa van uitrekkende schieraal maar aan de sterftecijfers van de verschillende en dus ook niet-visserij-oorzaken, is een bevredigend antwoord op ons pleidooi dat we al ruim tien jaar houden.”

DUPAN ziet dat de EU-lidstaten hun denken over effectieve beheermaatregelen hebben bijgestuurd. ,,In het verleden richtten de meeste lidstaten zich op het terugdringen van de sterfte door visserij, waarbij men gemakshalve voorbijging aan de belangrijkste oorzaken van de achteruitgang van de bestanden, zoals het verdwijnen van habitats en de migratieproblematiek. Hopelijk leidt dit nieuwe inzicht tot het vooral consequent doorvoeren van de huidige EU Aalregulering in alle lidstaten. Die is volgens diezelfde lidstaten fit-for-purpose, maar dan moet je wel alle maatregelen uitvoeren en niet alleen de visserij beperken.”

Nederland

De Nederlandse regering onderschrijft het belang om in een gezamenlijke aanpak met alle lidstaten in te zetten op herstel van de aalstand, aldus LNV-minister Schouten in antwoord op vragen van de Partij van de Dieren. ,,Een totaalverbod op alle visserij is daarbij voor dit moment niet mijn inzet.’’

Sinds 2009 zijn substantiële beperkingen van kracht. Schouten somt op: een drie-maands gesloten periode voor alle aalvisserij in de belangrijkste uittrekperiode voor schieraal, een totaalverbod voor aalvisserij op de grote rivieren en een terugzetverplichting voor alle recreatief gevangen aal. Daarnaast zet Nederland in de context van de Kaderrichtlijn Water in op het wegnemen van migratiebelemmeringen en vermindering van de aalsterfte bij waterkrachtcentrales.

Schouten: ,,Voor een soort met een lange levenscyclus als de aal, waarbij dieren pas na meer dan tien jaar aan de voortplanting gaan bijdragen, is herstel een proces wat tijd vraagt. Desondanks lijkt er aanleiding om in Europees verband tot een verdere versterking van de aanpak te komen. Hier zet ik ook op in. Daarbij is het van belang dat in alle lidstaten wordt toegewerkt naar een uniforme aanpak met meetbare reductiedoelstellingen van de door menselijk handelen veroorzaakte sterfte (visserij, migratiebelemmeringen, waterkrachtcentrales). Nu zien we dat de aanpak in de verschillende landen nog te veel uiteenloopt, waarbij zelfs niet alle lidstaten een nationaal aalbeheerplan hebben opgesteld. Nederland heeft dit wel gedaan en heeft hiermee een substantiële vermindering van met name de visserijsterfte gerealiseerd. De Nederlandse inzet ten aanzien van de verdere versterking van de aalaanpak is erop gericht dat alle factoren die van invloed zijn op sterfte van aal in samenhang worden opgepakt. Dat wil zeggen visserij op alle levensstadia van de aal, maar daarnaast ook migratiebelemmeringen, waterkrachtcentrales en vervuiling.’’

GoodFish

Begin deze maand bracht een internationale delegatie van ngo’s een bezoek aan Eurocommissaris Virginijus Sinkevicius. Bij die gelegenheid werd de petitie ‘Power to the Paling’ overhandigd. 

Deze petitie is een initiatief van Good Fish en RAVON, financieel mede mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij. De ngo’s pleiten voor meer leefgebied voor paling, effectieve vismigratievoorzieningen, schone rivierbodems, minder visserij, een keurmerk voor vissers en hardere aanpak van stroperij.