Grove schol als corebusiness

URK - Twee jaar overbrugde vershandel Varia Vis in een huurpand. De voormalige rederijschuur van gebroeders Kroon op de hoek Scheurrak/Schulpengat is als nieuwe locatie omgeturnd in een prachtig platvisverwerkend handelsbedrijf. Het is een plaatje geworden, zowel binnen als buiten!

Boven op kantoor volgt Frans Lucas Brouwer (35) op een vroege woensdagmorgen de buitenlandse Pefa-veilingen. Op de Deense afslag van Thyborøn koopt hij alle schol 2 van de ARM 18, de volgende ochtend zal die 4 ton op Urk gefileerd worden. Varia Vis is specialist in grove schol. Voor de Urker platvisspecialist is Noordzeeschol eerlijk gezegd wel een bijproduct geworden. Meer dan negentig procent van de schol komt de laatste jaren vanaf IJsland, net als op de Noordzee ook Pleuronectes platessa. Echte schol dus.

Varia Vis ging rond de millenniumwisseling van start. Jacob Strampel (47) startte ruim twintig jaar geleden een zelfstandige fileerderij bij zijn zwager Jelle Pasterkamp in het pand van Oromar. Arie Radewalt (47) was een van de fileerders. Van lieverlee kwam daar wat handel bij, met name wolhandkrab. Strampel en Radewalt gingen samen verder aan het Inschot, het pand waar nu collega Rasecht Vis in is gevestigd. Frans Lucas Brouwer kwam vervolgens bij zijn zwager Radewalt als in- en verkoper in dienst.

Brouwer werd compagnon toen in 2004 een verhuizing volgde naar de Vliestroom, hetzelfde bedrijfspand – toen nog eigendom van de familie Post (UK 237) - waarin ook Vishandel G. Koffeman was gevestigd. Nadat Koffeman nieuw liet bouwen (aan de Riepel) volgden meerdere verbouwingen. In 2016 gingen de palen in de grond voor een verdubbeling van de bedrijfsoppervlakte.

Achteraf groeide Varia Vis daarmee groter dan de directie voor ogen had en zelf wenste. Want er moest meer geproduceerd worden dan zelf verhandeld kon worden. Dus moest er bijvoorbeeld geïnvesteerd worden in een fileermachine voor de schol. ,,We zijn een handelsbedrijf en willen dat ook graag blijven, maar ongemerkt waren we meer verwerker geworden’’, blikt Brouwer terug.

Toen in 2019 Noordzee International plots aanklopte en de vraagprijs neerlegde om per direct het pand aan de Vliestroom in gebruik te nemen voor zalmverwerking, zagen Strampel, Radewalt en Brouwer dat als een kans om zich te herpakken: weer meer handels- dan productiebedrijf worden. Met centen op de bank werd de tijd genomen om rustig om zich heen te kijken.

Met Barry Jonkman van Octopus – bekend van de Verse Vismarkt Urk aan het Stortemelk - werd een huurovereenkomst gesloten, en Jonkman werd een van de fileerders bij Varia Vis. Het personeelsbestand werd teruggeschroefd naar de 25 van weleer. En het kantoor van Varia Vis verhuisde naar een bovenverdieping aan het Marsdiep. Daar zit nu nog steeds hun dochterbedrijf Skin for Skin, dat uit vishuiden gefabriceerde collageen-supplementen op de markt zet.

Urker Vishandel J. Koffeman aan het Scheurrak had intussen de naastgelegen rederijloods van Kroon (UK 4/18/20) gekocht, en verkocht die graag door aan de mannen van Varia Vis. De bevriende lijntjes zijn kort. Jan Koffeman (Urker Jan) en Brouwer zitten bijvoorbeeld samen in de fractie van de plaatselijke politieke partij Hart voor Urk.

Na ruim twee jaar onderdak tijdens coronajaren bij Octopus werd het intussen door Bouwvast onder handen genomen pand in gebruik genomen, de vierde verhuizing sinds de start van Varia Vis. Waar aan het Vliestroom 1.200 vierkante meter in gebruik was, is dat nu op de hoek Scheurrak/Schulpengat niet meer dan 800. Voor de eigen stroomvoorziening is het dak volgelegd met zonnepanelen. AB Tuinstijl kleedde de buitenkant stijlvol aan.

Varia Vis is een van de weinige overgebleven bedrijven met handfileerders. ,,Ongemerkt waren we een groot productiebedrijf geworden. Nu produceren we helemaal niet meer voor derden, doen alleen eigen handel. Onafhankelijk. En wat we zelf te kort komen, kopen we bij bevriende relaties zoals Koffeman en Korf Vis.’’

Intussen is er het afgelopen decennium veel veranderd in platvisland en dus ook op Urk als platviscentrum. De aanvoer van Noordzeeschol is meer dan gehalveerd, en reders hebben ook eigen handelskanalen opgezet. Bijna alle schol haalt Varia Vis daarom uit IJsland. Alleen grove vis. Die komt driemaal in de week in tubs vanuit Rotterdam of via de Faeröer vanuit Denemarken. Er wordt zo’n 50-60 ton per week gefileerd en vers verpakt.

De vis gaat vooral naar Duitsland en Frankrijk, zowel groothandelaren als supermarkten. Alles tegen dagprijzen. Wat die prijzen betreft merken de mannen van Varia Vis wel dat het plafond bereikt is en de vraag tanende is. ,,We moeten nu bijna 20 euro de kilo voor scholfilet vragen, nog niet zo gek lang geleden was dat de helft.’’

Bouwers

Bouwvast Bouw en Ontwikkeling (hoofdaannemer), Roma Nederland (koel- en vriesbouw), Hoekstra (elektrische installatie), SB (installatietechniek), GEKA (staalconstructie), Jonkers Bouwmetaal (trappen), Wanpla (plafonds en wanden), Hout en Ambacht (interieur), Snijder Reclame (gevelbekleding), ABU Infra (bestrating) en AB Tuinstijl (tuin).