H Kettingmattentuigen van 4,5 meter, met de kiwi-kuil aan stuurboord.
H Kettingmattentuigen van 4,5 meter, met de kiwi-kuil aan stuurboord. WMR

Visvangst in een zak water

Algemeen

THOLEN – Wageningen Marine Research ziet voordelen van het gebruik van de zogeheten kiwi-kuil in de Nederlandse visserij: meer overlevingskansen voor discards en een betere kwaliteit. De afgelopen weken vonden met de TH 10 ‘Dirkje’ van Baaij praktijktesten plaats met zo’n kuil uit Nieuw-Zeeland.

De Nieuw-Zeelandse kiwi-kuil betreft een achtereind en kuil gemaakt van een zeildoek. In het eerste deel zijn openingen gemaakt voor het ontsnappen van ondermaatse vis, in de kuil zitten geen openingen en de vangst wordt in een zak water aan boord gehesen.

Tongvisserij

,,Het concept beoogt de aangevoerde viskwaliteit aanzienlijk te verbeteren ten opzichte van vis gevangen met een kuil van netwerk. In samenwerking met Precision Seafood Harvesting testen wij dit concept in de tongvisserij. Hierbij wordt gekeken of dit een mogelijkheid is om de overlevingskans van scholdiscards te verhogen’’, legt Pieke Molenaar van WMR uit.

Afgelopen twee weken is onder begeleiding van Molenaar en de overgevlogen Nieuw-Zeelandse ontwerper Jed Janssen de voor de tongvisserij gemaakte kiwi-kuil getest met 4,5m brede kettingmattentuigen van de TH 10. Voor een goed vergelijk werd alleen aan stuurboord met de kiwi-kuil gevist.

De proef met de kiwi-kuil wordt gedaan binnen het EFMZV project Selectiviteit en Overleving, waarbij WMR samenwerkt met de Nederlandse Vissersbond, VisNed en Sparc Advies.

Opvallende zaken

De eerste opvallende zaken, aldus Molenaar:

•        De kwaliteit van zowel maatse als ondermaatse vis is aanzienlijk beter dan uit een reguliere kuil. De conditiescore van de bijgevangen ondermaatse schollen laat een aanzienlijke verbetering zien, dit vertaalt zich waarschijnlijk ook in een aanzienlijk hogere overlevingskans.

•        De vangst uit een kiwi-kuil is super levendig, de gevangen grote pietermannen zijn bijna niet van de band te pakken. Opvallend is dat de bijgevangen mullen al hun schubben nog hebben.

•        Ondanks dat de gevangen vissen opgeschrikt worden met kettingmatten, lijkt het dat de schade die de vis oploopt tijdens het vangstproces nagenoeg allemaal tijdens het verblijf in de kuil opgedaan wordt.

•        De kiwi-kuil lijkt op twee trekken na bijna alle bloemetjes te lozen, op de gemaakte videobeelden is te zien dat de bloemetjes er door de openingen uitgeblazen worden.

•        Ondanks de over het algemeen kleine boxen en magere vangsten, zijn de marktwaardige vangsten in beide netten nagenoeg gelijk.

•        De weerstand van de kiwi-kuil is iets hoger dan van de reguliere kuil, maar op een kleine roerafwijking na is dit niet merkbaar.

•        Het ontwerp is in staat om het omgewoelde zand goed te lozen. Elke trek ligt er een klein beetje zand onder in de bak maar niet hinderlijk.

•        Een aantal aanpassingen aan dit eerste ontwerp kan de werkwijze aan boord verbeteren.

Na uitwerking van de resultaten zal WMR een uitgebreider artikel in Visserijnieuws publiceren met daarin de bevindingen en mogelijke vervolgstappen.

H Ondermaatse schol uit de reguliere en de kiwi-kuil, een wereld van verschil.