De politie heeft wat uit te leggen

URK – De actie van de IJsselmeerkotter UK 146 ‘Albert’ vorige week bij de Ketelbrug liep volledig uit de hand. Elf personen op de IJsselmeerkotter brachten de nacht door in het politiecellencomplex in Houten. De emoties lopen op, de politie heeft wat uit te leggen.

Zowel Radio I als student Jacob Willem de Boer (Journalistiek, Christelijke Hogeschool Ede) waren woensdag 22 juni aan boord van de UK 146 toen de politie met veel machtsvertoon ingreep. Heel veel beeldmateriaal is vastgelegd, en ook door de politie in beslag genomen voor nader onderzoek. Ook Jacob Willem (23) – zoon van Jan de Boer (UK 33/voorzitter EMK) – werd in de boeien geslagen, maar kon op tijd zijn beeldmateriaal veilig stellen en maakte daar afgelopen weekend een filmpje van dat op de Facebookpagina van EMK werd gedeeld. Zijn camera werd in beslag genomen, net als alle mobiele telefoons. De UK 146 kon die woensdagavond gelijk weer worden opgehaald vanuit Lelystad.

Geen doorvaart

Wat gebeurde er? EMK was door protesterende (Flevolandse) boeren last-minute benaderd hen te helpen bij de landelijke protestactie tegen het stikstofbeleid van de overheid. Het plan was met de UK 146 woensdagmiddag doorvaart te vragen om fuiken op het Zwarte Water op te halen en vervolgens even onder de Ketelbrug te blijven liggen, waarna boeren op de A6 zouden gaan flyeren. 

 Zover kwam het niet. Politievaartuigen waren aanwezig en op de kant stonden veel politiebusjes en nog veel meer agenten onder de brug de kotter en boeren op te wachten. Een politiehelikopter hield van bovenaf toezicht. Doorvaart werd van hogerhand geweigerd, waarna de UK 146 voor anker ging, met de bedoeling met spandoeken en rookpotten aandacht vragen voor voedselzekerheid.

Vorderingen

De barbecue zou net worden aangestoken toen de politie aan boord wenste te komen. Een agent vorderde bij herhaling dat de kotter voor anker bleef en de motor niet gestart mocht worden. Maar toen gevraagd werd om terug te mogen stomen naar Urk, werd daarvoor toestemming gegeven. Toen de motor daarna werd gestart, werd de kotter door twee politievaartuigen geënterd. Met schade aan het vissersvaartuig tot gevolg: de spuit werd ontzet, een ruit in de overkapping brak en het dek werd beschadigd. Vervolgens sprongen zeker nog eens tien agenten met wapenstokken en schilden aan boord. Commotie, adrenaline en veel geschreeuw bij zoveel machtsvertoon. Nadat ze eerst allemaal naar voren werden gedreven om het achterschip vrij te maken, werden de Urkers daarna hardhandig uit de brug gewerkt.

Arrestatie

De politie stelt via de media dat de kotter juist hun boot ramde. Maar zowel Radio 1 (,,Ik geloof dat de politie heel andere plannen had… De ME ramde de vissersboot. Belachelijk.’’) als Jacob Willem de Boer ontkennen dat stellig. ,,Echt niet waar. Het was heftig en heel intimiderend. Een vader-zoon uitje had ik me wel anders voorgesteld’’, zegt Jacob Willem.

Op filmbeelden is te zien dat een van de jongens aan boord een agent een duw geeft. Naderhand verklaart te politie dat alle personen zijn aangehouden op verdenking van openlijke geweldpleging. Op papier staat letterlijk: ‘openlijk geweld op openbare weg letsel tengevolge’.

Vanaf de terminalhaven Flevokust werden de Urkers met de handen op de rug met tie-raps vastgebonden en in arrestatiebusjes afgevoerd. Drie minderjarige vissersjongens mochten uren later na verhoor worden opgehaald. Jacob Willem: ,,Echt met een rotgang, we scheurden over de vluchtstroken en waren in no-time in Houten. Daar kreeg ik een overall aan, en werd vastgezet in cel nummer 82. Met een wc, hard bed, een paar tijdschriften en een radiootje. Toen ik daar om vroeg kreeg ik uren later een droog plak brood met kaas. ’s Avonds kwam een hulpofficier langs, die mijn rechten voorlas. Ik had op donderdag een werkopdracht voor de provincie Flevoland, maar mocht niet bellen. Het werd een vreselijke nacht. Donderdagmorgen kreeg ik een piket-advocaat toegewezen, een aardige meid. Daarna volgde verhoor door de officier van justitie. Wij hebben niets ongehoords gedaan, ik heb niemand aangeraakt of uitgescholden. Mijn persvrijheid is met voeten getreden; alleen omdat ik een EMK-shirtje aan had? Het heeft er alle schijn van dat de politie hier wat anders van probeert te maken, maar ze hebben geen poot om op te staan. Er was geen zwaar vuurwerk aan boord, wat we ook hoorden zeggen. Juridisch is dit gewoon hartstikke fout. Die politie kwam duidelijk opgefokt bij ons aan boord. In de cel hoorde ik op Radio 3FM dat de politie onvoldoende mankracht had om het boerenprotest in gewenste banen te leiden, maar er stonden die woensdagmiddag bij de Ketelbrug een overmacht een kottertje van nauwelijks 20 meter op te wachten. Waar waren ze eigenlijk bang voor?’’

Buitenproportioneel

EMK-voorzitter Jan de Boer stond zelf in de brug toen het anker werd opgehaald en koers werd gezet naar Urk. ,,We lagen met de kop naar Urk, toen we vaart wilden maken. De twee politieboten lagen schuin achter ons, dus is het glashelder dat zij ons klem voeren. Dat is ook duidelijk te zien aan het schadebeeld. Hier is sprake van framing.’’

De Boer heeft de totale politie-inzet ter land, ter zee en in de lucht woensdag aan weerszijden bij de Ketelbrug en Lelystad grofweg opgeteld en komt bij elkaar aan zeker honderd agenten, ME’ers en zogeheten romeo’s (arrestatie-eenheden). ,,Buitenproportioneel. Voordat we met de UK 146 de haven uitvoeren had ik zelf nog contact met een wijkagent en werd begripvol gereageerd op een prikactie van onze kant.’’

Zaterdag 25 juni vloog De Boer voor het goede doel naar Roemenië om een week lang met vrienden leiding te geven aan een kamp met zigeunerkinderen. ,,Even bijkomen…’’

Aanklacht

Mede-eigenaar Anja Keuter (UK 146) na vrijlaten op Facebook: ,,Nou, ik ben er weer hoor. Wat een zootje. We zaten te BBQ-en aan dek met de motor uit en het anker zak toen de ME met grof geweld met een man of 15 aan dek kwam bepakt en bezakt met wapenstokken. We kregen de keus daar blijven liggen met motor uit of in 1 streep terug naar Urk varen. Ik zei dat we nog even zouden blijven liggen. Maar het bleek dat de ME weigerde van boord te gaan, toen zei ik dat ik het niet zo gezellig vond als zij aan boord bleven en dat ik dan liever naar Urk terug ging varen. Ze weigerden nog steeds van boord te gaan en toen heb ik gezegd, prima dan mag je mee varen naar Urk en ga je daar maar van boord. Dus anker in en motor aan en varen. Toen werden we dus van 2 kanten geramd door twee politieboten waardoor de kotter flinke schade heeft opgelopen. Er kwam nog meer ME aan boord en we gingen naar Lelystad en werden gearresteerd. Knettergek... Dat is een lang verhaal heel kort. Gelukkig hebben we alles maar dan ook echt alles op camera en was Radio 1 erbij als getuige, dus ik ga ervan uit dat wij vrijgesproken worden. De ME ga ik aanklagen wegens abnormaal geweld.’’

Anja Keuter was samen met haar vader en twee zonen aan boord toen de politie ingreep. Zij liep aan boord ook een paar tikken met de wapenstok op toen ze in de bres sprong. Vrijdagmorgen vroeg was Anja alweer in haar visbedrijf Live Seafood aan het werk, een partij krabben moest verzendklaar gemaakt worden. Daarna maakte zich op voor de verkiezing van ‘Flevolands Zakenvrouw van het jaar 2022’, waarvoor ze was genomineerd. ,,Van een gevangeniskloffie in werkkleding en nu met zondagse kleren aan naar de Floriade in Almere.’’

Uitleg politie

UTRECHT – De Politie Eenheid Midden-Nederland heeft de film van Jacob Willem de Boer bekeken en berichten op social media gelezen als er dinsdagmorgen wordt gereageerd op vragen van Visserijnieuws die voor het weekend zijn gesteld.

Woordvoerder Ellen de Heer: ,,Wij zien en lezen veel boosheid, maar de politie heeft een andere kant van hetzelfde verhaal. Vooropgesteld: demonstreren is een groot recht. Maar blokkeren is wat anders, dat kan niet bij zo’n belangrijke verkeersader als de A6, ook niet vanuit het oogpunt van veiligheid. Wij hadden informatie dat de UK 146 op weg was naar de Ketelbrug. Ja, daar was veel politie aanwezig. Maar niet alleen voor de boot natuurlijk, ook voor boeren die met trekkers de A6 wilden blokkeren en dat later ook hebben gedaan. Daarvoor zijn die middag ook tientallen processen-verbaal uitgedeeld. 

De politie heeft meerdere malen de mensen aan boord van de UK 146 gevraagd naar hun ID-bewijzen. Dat werd geweigerd, en de politie werd daarbij agressief bejegend. Daarop is besloten tot actie over te gaan om aan boord te komen controleren. Daar werd niet aan meegewerkt, wat een reden is om tot aanhouding over te gaan. Niet alles staat op de uitgezonden filmbeelden. Omdat de UK 146 tegen de afspraken in wegvoer met onze mensen aan boord is de boot klem gevaren. Dat is natuurlijk wat anders dan ‘rammen’. De kotter voer geen rechte lijn, maar zigzagde en raakte daarbij inderdaad een politieboot. Het staat de eigenaren natuurlijk vrij om een klacht in te dienen en een civiele procedure te starten. 

We willen voor de waarheidsvinding een compleet beeld hebben van wie wat heeft gezegd en wat gedaan. Daarom zijn telefoons en een camera in beslag genomen. Dat is niet ongebruikelijk. Daar hebben we vooraf toestemming voor nodig van het Openbaar Ministerie en die heeft de politie ook gekregen. Maandag is die apparatuur weer teruggebracht. De student aan boord kon geen perskaart tonen en is daarom ook aangehouden. Niet meer en niet minder. Het hele onderzoek loopt nog, ook naar ‘wat lijkt op vuurwerk’ wat tijdens de controle aan boord hebben aangetroffen. Een expert kijkt daar naar.’’

Blokkade

URK - Aan boord van de IJsselmeerkotter UK 146 zaten vorige week ook schipper Klaas van Urk en machinist Dirk Bakker van de UK 19 ‘Marja Netty’, dus daarna ook in de cel in Houten. Om een statement te maken over het ‘krenkende’, ‘kwetsende’ en ‘intimiderende’ politieoptreden blokkeerde de boomkorkotter UK 19 vrijdagmorgen de Urker haven. De burgemeester van Urk voorkwam dat van hogerhand werd ingegrepen. ,,De waterpolitie was al onderweg met de ME vanuit Lelystad naar Urk toe’’, zegt mede-eigenaar Iede Geert Bakker.