Geen zorgen over effect pulstechniek

WAGENINGEN/GRONINGEN – Horrorverhalen over het effect van pulsvisserij kunnen definitief in de prullenbak. ,,Wij vinden geen substantiële negatieve effecten van elektrische stimulering op zeedieren’’, zegt Pim Boute over de gebruikte pulstechniek in de Noordzeevisserij op tong.

Pim Boute deed jarenlang wetenschappelijk onderzoek naar het effect van puls op zeedieren en promoveert daar komende week op. Maandagmiddag 25 april stipt om 16:00 uur verdedigt hij in het openbaar zijn proefschrift ‘Effects of electrical stimulation on marine organisms’.

,,Samenvattend zien wij potentie om de pulskortechniek te verbeteren en te verfijnen. Daarom denken wij dat het de moeite waard is om dit type vangsttechnieken verder te onderzoeken’’, aldus Boute in het slothoofdstuk van zijn proefschrift.

Spiersamentrekking

Negentien vissoorten en zes ongewervelde diersoorten zijn nader onderzocht. Er is geen bewijs gevonden dat hondshaai (Scyliorhinus canicula), stekelrog (Raja clavata), Europese zeebaars (Dicentrarchus labrax), tarbot (Scophthalmus maximus) en tong (Solea solea) buiten het vistuig beïnvloed worden door de elektrische velden. Bij hogere elektrische veldsterkten, binnen de netten rondom de elektrodenstrengen, vindt een spiersamentrekking plaats. En dat is ook precies de bedoeling om de vissen te laten opschrikken zodat ze gevangen kunnen worden.

Van precies 17.085 dieren zijn in het lab röntgenfoto’s gemaakt. Van alle onderzochte vissoorten is alleen in kabeljauw (Gadus morhua) duidelijk bewijs voor spierkramp-geïnduceerde schade gevonden; 40 procent van de onderzochte monsters bleek verwondingen te hebben. Met name exemplaren van 20–40 centimeter lopen kans op letsel aan de wervelkolom en bloeduitstortingen. Maar de ontheffing voor pulsvisserij was alleen van kracht in het zuidelijke Noordzeegebied IVc en een deel van IVb. Daar vingen pulskotters sowieso weinig kabeljauw. Bovendien loopt kabeljauw alleen dichtbij de elektroden in het net risico, en gevangen kabeljauw gaat altijd dood. 

Ook de effecten van elektrische pulsblootstelling op ongewervelden zijn onderzocht in de gewone zeester (Asterias rubens), gewone slangster (Ophiura ophiura), wulk (Buccinum undatum), fluwelen zeemuis (Aphrodita aculeata), gewone heremietkreeft (Pagurus bernhardus) en gewone zwemkrab (Liocarcinus holsatus). Alle dieren hervatten normale gedragspatronen binnen 30 seconden na blootstelling. 

Boute: ,,Bij de heremietkreeft en zwemkrab vonden we significante veranderingen in activiteit die indicatief waren voor verhoogd schuilgedrag. In geen van de soorten vonden we een effect van de elektrische blootstelling op de overleving na 14 dagen. Deze bevindingen suggereren dat het onwaarschijnlijk is dat veranderingen in voortbewegingsgedrag als gevolg van elektrische stimulatie zoals gebruikt door de pulskorvisserij de overleving van de onderzochte soorten in gevaar zullen brengen.’’

Seminar

Voorafgaand aan de promotieceremonie zal ’s morgens een seminar worden georganiseerd, getiteld ‘Fishing methods revisited’ met sprekers uit binnen- en buitenland, waaronder prof. dr. Adriaan Rijnsdorp en dr. Hans Polet. De promotie in de Aula van de Wageningen Universiteit evenals het seminar in het Zodiac gebouw op de campus van de Wageningen Universiteit zijn publiekelijk toegankelijk. Beide gebeurtenissen zijn ook live online te volgen en de promotie wordt opgenomen waardoor deze later kan worden teruggekeken.

Boute startte zijn onderzoek in 2016. De belangrijkste conclusies zijn meegenomen in de grote ICES/WMR-studie over pulsvisserij die twee jaar geleden werd gepresenteerd.

Momenteel werkt Boute bij de Rijksuniversiteit Groningen als onderzoeker binnen de vakgroep Biomimetics en als docent Mariene Biologie.

Puls als oplossing

Ondanks alle ecologische en economische voordelen is de pulsvisserij in 2019 door de EU verboden, na een horrorcampagne vanuit Frankrijk over elektrificatie van vissen. Vorig jaar zomer moesten de laatste pulsvissers stoppen. Nu boomkorvissers als gevolg van de extreem gestegen brandstofprijzen het loodje dreigen te leggen, dringt de Nederlandse overheid des te sterker aan op herziening. LNV-minister Henk Staghouwer noemde in de laatste Visserijraad pulsvisserij als oplossing voor een duurzame toekomst van de bodemvisserij. De pulstechniek leidde bijkans tot halvering van het brandstofverbruik.

In de Tweede Kamer werd vorige maand overigens een motie van Van der Plas (BoerBurgerBeweging) en Bisschop (SGP) verworpen waarin het tweetal het kabinet verzocht de mogelijkheden voor pulsvisserij in de eigen exclusieve economische zone te onderzoeken en tegelijk zich op Europees niveau blijvend in te zetten voor het weer mogelijk maken van pulsvissen.

Openbare ceremonie

De openbare ceremonie begint maandag stipt om 16:00 uur en zal duren tot 17:30 uur in de Aula van de Wageningen Universiteit (Generaal Foulkesweg 1, Wageningen, Nederland). 

Op afstand bijwonen kan ook. Gebruik deze link en selecteer “Events” bovenaan het scherm. Later terugkijken kan ook via dezelfde link, maar selecteer dan “Library” en ga naar de “PhD defences” folder.

Het seminar is ook online via livestream te volgen via: Teams meeting link.