Vissersechtpaar Vonk geridderd

OUDESCHILD – Een bijzondere gebeurtenis afgelopen zaterdag op Texel. Adrie en Ineke Vonk (TX 1) werden beiden benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Het vissersechtpaar kreeg de versierselen uitgereikt van burgemeester Michiel Uitdehaag van Texel in de grote zaal van museum Kaap Skil.

Echt helemaal niets hadden ze in de gaten gehad van de grote samenzwering een week tevoren. Met een smoes werden ze eind van de zaterdagmiddag naar Kaap Skil gelokt, waar ze werden geconfronteerd met een groot gezelschap, van kinderen en kleinkinderen, familie, vrienden en relaties. De verrassing was groot; zeker toen ook de burgemeester van Texel aanwezig bleek. Terwijl Adrie zich meermalen verontschuldigde voor z’n werkkloffie nam het echtpaar plaats op de bank en wachtte gelaten op wat komen ging.

Voordat burgemeester Uitdehaag de versierselen kon omhangen had hij nog een hele kluif aan de lijst met verdiensten van Adrie en Ineke. Beiden zijn in de visserijwereld heel bekend, met hun visserijbedrijf, bestuurswerk en promotieactiviteiten. In de veel grotere buitenwereld zijn zowel Adrie als Ineke vooral bekend als walvisdeskundigen en kenners van de (maritieme) historie van Texel. Hun grote verzameling opgeviste botten van walvissen en ‘IJstijddieren’ wordt in de toekomst aan Ecomare geschonken. Voor zover bekend is het de eerste keer dat een echtpaar op Texel wordt benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Hart op de tong

Van ‘De schrik van de School met den Bijbel’ tot ‘visserijbestuurder met het hart op de tong’ tot ‘Minister van Vuilnis’. Met name de nieuwbakken Ridder in de Orde van Oranje-Nassau Adrie Vonk (61) ontkwam er niet aan dat na de plichtplegingen van de burgemeester zijn doopceel werd gelicht, door collega-visser en -bestuurder Maarten Drijver en door zijn drie zonen Cor, Klaas-Willem en Thijs.

Na de eerste schooljaren werd de relatie tussen Drijver en Vonk beter en nog beter. Drijver memoreerde aan de vele vergaderingen, overleggen en dossiers, en ook aan de gedeelde geschiedenis van de TX 1, die in maart 1993 werd aangevaren door de GO 31 en zonk, ondanks inspanningen van de GO 31 en Drijvers TX 33.

Vonk is bestuurlijk actief in de plaatselijke visserijvereniging DETV vanaf 1987, in de PO Texel vanaf 1993 en in de CIV Texel vanaf 2008. Vanaf 1987 is hij actief in de Federatie/VisNed; sinds 2011 heeft hij hier een ‘halve zetel’. Vonk was ook medeoprichter in 2006 van de onderlinge verzekeringsgroep VTV (Vereniging Texel Vloot) en is daarin nog steeds actief.

Adrie en Ineke Vonk horen van hun zonen Klaas-Willem, Cor en Thijs (van links naar rechts) dat het misschien toch niet zo’n normaal gezin was waarin ze opgroeiden. Cor en Thijs zitten in het visserijfamiliebedrijf, Klaas-Willem is werkzaam voor een Amerikaans mijnbouwbedrijf.

Dat de afvalinzameling voor de visserij op Texel zo goed geregeld is, is mede de verdienste van Adrie. Hij wordt de ‘koning van de bijnamen’ genoemd (Drijver durfde er slechts een paar te noemen…), maar de bijnaam die Adrie (ook bekend als Arie, Adri of Aai) inmiddels zelf heeft is heel verdiend: ‘Minister van Vuilnis’. De ‘Staatssecretaris van Vuilnis’, collega Andries de Boer uit Urk, was ook in de zaal. Samen met onder meer Jaap Tanis uit de zuid proberen ze de systemen van Texel over de hele Nederlandse visserij uit te rollen.

Cor Vonk nam als oudste van de drie zonen het woord. Droog vertelde hij over de drukke bezigheden van hun ouders, met de visserij en ‘de coöperatieve gedachte’ (,,Alles voor Texel.’’), en dus ook buiten de visserij. Wat doen ze eigenlijk allemaal? Door de groeiende berg botten, zeezoogdieren op sterk water en dat soort zaken is het ook de kinderen Vonk gaandeweg duidelijk geworden dat het misschien toch niet echt een doorsneegezin was waarin ze opgroeiden…

Arthur Oosterbaan, hoofdconservator van Ecomare en actief in de Historische Vereniging Texel, somde een lange lijst verdiensten op van Ineke Vonk-Uitgeest (57) op het gebied van de historie van Texel, inclusief de walvisvaarthistorie, het redigeren van boeken en het uitdragen van die kennis door lezingen, presentaties, evenementen en permanente tentoonstellingen, waarbij onder meer het Walvisvaardershuisje in Den Hoorn werd genoemd.

In de visserij is Ineke niet alleen bekend als vissersvrouw, maar ook als een van de drijvende krachten achter het HavenVistijn (aankomende zomer voor de tiende keer) en lid van de Klankbordgroep van het Nederlands Visbureau.

Als visserman en walvisfanaat verkeert Adrie Vonk in een bijzondere positie. Sinds 2009 is hij aan de wal, maar daarvoor zat hij 37 jaar op zee. Al eind zeventiger jaren begon hij met het verzamelen van de botten die hij zelf opviste. De collectie werd aangevuld met vangsten van collega’s. De unieke collectie is inmiddels in een database gezet, waar wetenschappers mee kunnen werken.

Een feestje op Texel is niet compleet zonder een gerookt en/of gebakken visje. Na de bijeenkomst in Kaap Skil toog het gezelschap naar de grote rederijschuur van C. Vonk & Zonen BV, die was omgebouwd tot eetzaal. Daar gingen de gerookte en gebakken tongetjes er goed in.

Samen met Ineke deelt Adrie de verzameling en de kennis dus graag met wetenschappers en amateuronderzoekers, maar ook met het grote publiek, door middel van lezingen, presentaties en bijeenkomsten. Het echtpaar komt ook in actie bij een walvisstranding, om te helpen met het ontleden, het veilig stellen van de botten en andere resten, en fungeert dan ook als persvoorlichter. Adrie was afgelopen maandag nog maar net van de schrik bekomen. ,,Er is ons wel een beetje erg veel eer aangedaan. Maar wat ze ook allemaal opgenoemd hebben; we hebben het graag en met veel plezier gedaan.’’