Krill is opeens heel erg hot

Algemeen

HOBARTH – Plannen voor opschaling van de visserij op krill, een kleine garnalensoort die in enorme massa’s voorkomt in de wateren rond de Zuidpool, hebben tot zorg geleid bij milieu-organisaties. Zelfs de meest optimistische plannen voorzien echter maar in de vangst van een zeer klein gedeelte van de krill-biomassa.

De wereldbevolking neemt toe, de gemiddelde welvaart stijgt en de daarmee gepaard gaande consumptie stijgt tot ongekende hoogten. De vraag naar energie en voedsel stijgt navenant. Alle grondstoffen op de wereld worden schaars en duur. In die zin is de interesse in krill goed te begrijpen. Krill komt in enorme hoeveelheden voor in het zuidpoolgebied. De beste schatting gaat uit van een bestand van een half miljard ton (500.000.000 ton). Ondanks die massa en de ruime gebruiksmogelijkheden is krill echter het enige grote ‘visbestand’ op de wereld wat nog niet grootscheeps geëxploiteerd wordt.

Los van het feit dat de visserij moet plaatsvinden in verafgelegen en woelige wateren, zitten aan de visserij op het kleine garnaaltje de nodige haken en ogen. Krill kan niet langer dan twee uur aan de buitenlucht blootgesteld worden; de eiwitten van dit diertje vallen dan uit elkaar en dat maakt de vangst onbruikbaar voor de meeste aantrekkelijke toepassingen. De Russen vissen al langer op krill (grootste vangst 528.000 ton in 1982) en vriezen de vangsten direct heel in. Krill wordt in Aziatische landen wel gegeten. Op dit moment zijn de vangsten niet groter dan ongeveer 100.000 ton.

Met name in Noorwegen is veel onderzoek gedaan naar opschaling van de krillvisserij en er zijn veel proeven gedaan. Krill is met name interessant omdat het een goede grondstof kan zijn voor visvoer, en de aquacultuur en de daarvoor benodigde hoeveelheden visvoer groeien hard. De Noren denken de grootste problemen opgelost te hebben. Op dit moment worden in Noorwegen meerdere schepen uitgerust voor de visserij op krill. De krill zal uit het net gezogen worden door grote pompen en direct worden verwerkt aan boord, waarbij de netten in principe continu in het water blijven.

Op een vergadering deze maand van de Commission for the Conservation of Antarctic Marine Living Resources (waarin 25 landen zitting hebben) in Hobarth (op Tasmanië) kwamen de plannen tot opschaling van de krillvisserij uitgebreid aan de orde. Geruchten dat ook ‘seven Dutch owned pair-trawlers’ (zeven spantrawlers van Nederlandse eigenaren) met de visserij op krill in het zuidpoolgebied zouden gaan beginnen, zoemden hier rond. Nederlandse trawlerrederijen hebben wel nagedacht over de visserij op krill. De visgronden in de Pacific liggen immers niet zo heel ver van de Antarctic. Navraag leert echter dat in ieder geval binnen de vier grote Nederlandse trawlerrederijen geen concrete plannen zijn gemaakt.

Hoewel de genoemde streefgetallen voor de vangsten misschien in de buurt komen van slechts 1-2 procent van de geschatte totale biomassa aan krill is toch zorg gerezen. Wie aan krill komt, komt immers aan het hele ecosysteem van het zuidpoolgebied. Krill staat aan de basis daarvan. Grootschalige visserij zou lokaal tot problemen kunnen leiden, bijvoorbeeld als een voor een zeer groot gebied vastgestelde TAC in een heel klein gebied wordt opgevist, wat mogelijk is door de enorm hoge dichtheid waarin krill voor kan komen. Verder bestaat de angst dat de benodigde grote netten ongewenste bijvangsten van zeezoogdieren met zich mee zullen brengen. Dat gevaar zou vooral bij spannen groot zijn. Bij de spanvisserij zou een derde schip achter het span aan varen om de vangsten uit het net te kunnen pompen.

Australië heeft reeds strenge regels opgesteld voor krillvisserij. Krilltrawlers worden met satelliet in de gaten gehouden en moeten zeer frequent vangstopgave doen. Schepen in de Antarctische territoriale wateren van Australië moeten observers aan boord hebben.


Toepassingen

De vraag naar krill stijgt explosief, met name vanuit de viskweek, de farmacie en de voedingsindustrie. Voeren van krill zorgt voor een mooie en natuurlijke roze kleur van het visvlees. Krillolie (vijf procent van het gewicht) bevat omega-3 vetzuren en kan in voedingsmiddelen gebruikt worden. De schaal van de garnalen kan van nut zijn in de medische wereld, als basismateriaal voor bijvoorbeeld contactlenzen en kunstmatige huid.