De organisaties achter deonderzoekssamenwerking

IJMUIDEN - De visserijsector, wetenschap en maatschappelijke organisaties werken in onderzoeksprojecten samen aan duurzaam visserijbeheer, zoals innovaties om selectiever te vissen en verbetering van de bestandsschattingen. De projecten worden gefinancierd uit het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij. Over de onderzoekssamenwerking publiceren de projectpartners in een eigen column in Visserijnieuws. Deze keer vragen we projectleiders van VisNed, de Nederlandse Vissersbond, de Redersvereniging voor de Zeevisserij (RVZ), Wageningen Marine Research (WMR), Stichting ProSea en Stichting De Noordzee naar hun inzichten over de OSW-projecten.

Wie ben je en wat is jouw rol in de OSW-projecten?

Emma Kater-de Boer

- Nederlandse Vissersbond:

Samen met de projectmedewerker van VisNed ben ik de schakel tussen de praktijk en het project. Ik vertegenwoordig de stem van de visser in de onderzoekssamenwerking. Daarbij vind ik het belangrijk dat onderzoek, planning en uiteindelijk de resultaten nauw aansluiten bij de praktijk en goed inpasbaar zijn in de werkzaamheden van de visser.

David Ras - VisNed:

Van oudsher zat er altijd wel wat ruis op de lijn tussen vissers en wetenschappers dus het helpt dat mensen vanuit een sectororganisatie en uit een visserijgemeenschap die vertaalslag kunnen maken. Die vertaalslag gaat beide kanten op overigens.

Martin Pastoors

- Redersvereniging voor de Zeevisserij en de Pelagic Freezer-trawler Association:

Ik ben betrokken bij het onderzoek naar zilversmelt waarin we als RVZ samenwerken met Wageningen Marine Research. Het doel is om de beschikbare informatie en kennis beter in te zetten voor de toestandsbeoordeling en advisering over die soort. Daarnaast ben ik als Chief Science Officer van de PFA verantwoordelijk voor de algemene samenwerking tussen industrie en onderzoek en dat past natuurlijk heel goed binnen het OSW-project.

Nathalie Steins

- Wageningen Marine Research:

Onderzoekssamenwerking met de visserij zit in ons DNA. We werken bij WMR al 20 jaar nauw samen met vissers in het verzamelen van gegevens over visbestanden en het samen duiden van deze gegevens. In het project zorgen we voor de wetenschappelijke borging en het delen van de kennis met de Internationale Raad voor Onderzoek der Zee (ICES).

Linda Planthof

- Stichting De Noordzee:

Binnen het project borg ik dat het wetenschappelijk onderzoek en de communicatie hierover bijdraagt aan een verbetering van het visserijbeheer en de natuur en denk ik mee over communicatie richting het bredere publiek.

Tim Haasnoot

- ProSea Marine Education:

Binnen het OSW-platform denk ik mee over de wijze waarop (wetenschappelijke) kennis op een toegankelijke manier vertaald kan worden richting vissers en het visserijonderwijs. Ik adviseer over toon, taalgebruik en de middelen die kunnen worden ingezet voor het ontsluiten van kennis.

Waarom doet jouw organisatie mee met OSW-projecten?

Emma: Het is belangrijk dat de visserij perspectief blijft houden. Hierin zijn ze afhankelijk van wet- en regelgeving die veelal gebaseerd wordt op wetenschappelijke onderzoeken. Doordat wij in de praktijk een podium bieden aan de wetenschap en in gesprek gaan met hen en de natuurorganisaties, houden we de schakels kort en kunnen we gezamenlijk richting geven aan een duurzame visserij die ook in de praktijk uitvoerbaar is. Als wetgeving voor duurzaam visserijbeheer aansluit op de praktijk, geeft dat perspectief voor de toekomst van de visser. Het is juist voor vissers van belang dat visbestanden zodanig bevist worden, dat er ook nog toekomst is voor de volgende generatie. Dit maakt ook dat onderzoekssamenwerking iets blijvends is, waar iedere partij zich voor moet blijven inzetten.

Linda: Stichting De Noordzee heeft samenwerking als kernwaarde en dat is precies waar het OSW-project voor staat. Wij vinden het belangrijk om samen tot oplossingen te komen, in dit geval voor gaten in de kennis over bepaalde visbestanden. Visserijgegevens zijn een integraal onderdeel van duurzaam beheer. Beter inzicht in de toestand van bestanden verbetert de kwaliteit van het beheer, wat uiteindelijk goed is voor de zee en eenieder die hiermee zijn brood verdient.

Tim: Door de deelname van ProSea is er van begin af aan aandacht geweest voor het communiceren van de onderzoeksresultaten richting vissers en het visserijonderwijs. Hierdoor zijn er verschillende producten ontwikkeld, zoals de infographics, die informatie over het onderzoek op een toegankelijke manier laten zien.

Wat is een belangrijk resultaat van onderzoekssamenwerking?

Nathalie: Vijftien jaar geleden kwam het opzetten van een bedrijfssurvey voor tarbot en griet voor het eerst ter sprake, maar toen was de tijd er nog niet rijp voor. Dus dat er gestart is met de bedrijfssurvey is al een heel mooi resultaat. En waar ik trots op ben, is dat de deelnemende vissers vanwege de coronabeperkingen, zelfstandig de survey wilden uitvoeren en dat mijn collega’s er geen moment over twijfelden om de vissers dit vertrouwen te geven. Dat is voor mij onderzoekssamenwerking pur sang. Ook vind ik het geweldig dat we nu voor het eerst een onderzoekssamenwerkingsproject met de Noorse kreeftenvisserij hebben. Drie Noorse kreeftenvissers hebben de handschoen opgepakt om mee te helpen aan het verbeteren van de vangstgegevens van Noorse kreeft. Ze moeten zelf best wat extra werk doen, zoals het nemen van monsters en kreeften doormeten aan boord, en er moesten aanpassingen op de schepen worden gedaan. Zij zijn echt de OSW-pioniers in hun visserij.

Martin: Ik werk in mijn rol als onderzoeker al lange tijd aan het gebruik van kennis en informatie vanuit de visserij voor verbetering van toestandsbeoordelingen en advies. Al vanaf het begin van de jaren 2000 was ik betrokken als onderzoeker bij het RIVO (zo heette dat toen nog) bij het F-project waarin onderzoekers, sector en overheid samen werkten aan verbeteringen van toestandsbeoordelingen het begrip daarvan. De overtuiging dat het belangrijk is om kennis en informatie vanuit de visserij te gebruiken is door de jaren allen maar sterker geworden. Dat is een van de redenen geweest om over te stappen naar de PFA in 2014. Een belangrijk resultaat van project OSW is dat we met een brede vertegenwoordiging van betrokkenen aan tafel zitten. Daardoor delen we de inzichten die in verschillende sectoren spelen en kunnen we bijvoorbeeld ook kijken naar samenwerkingen tussen sectoren, bijvoorbeeld tussen de pelagische en demersale sector als het gaat over onderzoek naar bijvangsten van pelagische soorten in demersale visserijen. Heel concreet is het resultaat dat de toestandsbeoordeling van zilversmelt in 2020 is aangepast, voor een belangrijk deel als gevolg van het OSW-project dat we hebben uitgevoerd.

David: Los van de concrete resultaten die we met de projecten bereiken denk ik dat zowel vissers als wetenschappers elkaar serieuzer nemen. De kennis van vissers wordt beter gebruikt en we zien dat vissers met heldere instructies in staat zijn zelfstandig data te verzamelen van goede kwaliteit. Door deze samenwerking wil WMR zich ook inzetten om de acceptatie hiervan bij de internationale wetenschap te bevorderen. Daarnaast zijn wetenschappers nu beter in staat aan vissers uit te leggen hoe ze onderzoek doen, waarom ze bepaalde methodes gebruiken, en wat de resultaten zijn.

Emma: De kennis van vissers wordt gebruikt en serieus genomen. Het is van groot belang wat de vissers op zee zien en waar zij tegenaan lopen bij het verzamelen van gegevens. Om deze reden plannen we ook altijd een evaluatie met de schippers na het uitvoeren van dataverzameling. Ook zien we dat we in Nederland een voorbeeldrol hebben als het gaat om onderzoekssamenwerking. In veel buurlanden wordt gekeken naar ons hoe er samengewerkt wordt tussen de praktijk en de wetenschap. Dat is toch iets waar we ook trots op mogen zijn!

Wat heeft deze vorm van langdurige samenwerking je geleerd?

Nathalie: Een les die ik heb geleerd is dat het enorm belangrijk is om de collega’s van ICES (ver-antwoordelijk voor de bestandsschattingen) meteen vanaf het begin te betrekken bij de onder-zoekssamenwerking. Anders loop je het risico dat je met een prachtige set gegevens die met de sector is verzameld aankomt, maar dat er bij hen geen vertrouwen is. Wij lopen voorop met de onderzoekssamenwerking, dus veel collega’s in ICES moeten echt wennen aan het idee dat de sector gegevens aanlevert. Om die reden hebben wij ICES ook meteen meegenomen in de opzet van de bedrijfssurvey en het Noorse kreeft project.

Tim: Een belangrijk leerpunt van de samenwerking is dat er grote verschillen zijn tussen partijen in de wijze waarop ze communiceren. Zo wil een onderzoeker bijvoorbeeld graag zo volledig en nauwkeurig mogelijk zijn in z’n communicatie, waardoor de belangrijkste resultaten van het onderzoek soms ondersneeuwen voor de doelgroep. Het is altijd een uitdaging om onderzoeksresultaten op een succesvolle manier te communiceren en de inhoud van je boodschap overeind te houden. Gedurende de jaren zie ik dat onderzoekers hier in toenemende mate wel stappen in zetten.

Linda: Samenwerking is een proces dat je moet blijven voeden. Het vergt een stukje vertrouwen en openheid naar elkaar toe. Met dit project is een platform opgebouwd waarin dit mogelijk is.

Wat als je een dag van rol kon ruilen met een van de projectpartners?

Martin: Ik zou wel eens een dag mee willen kijken bij een ander type visserij, bijvoorbeeld garnalenvisserij, om te zien hoe je daar als visserijorganisatie omgaat met onderzoek.

Nathalie: Ik heb al bij een visserijorganisatie gewerkt en bij een ngo. En ik ga heel graag mee naar zee maar doe dat te weinig. Dus ik zou het liefste een dagje in de schoenen van een schipper of bemanningslid willen staan die gegevens verzamelt voor een van de projecten.

David: Een dag hoeft niet. Ik hoop dit najaar weer een weekje mee te gaan met de bedrijfssurvey voor tarbot en griet, dus ik doe dan een week lang wat de WMR mensen een groot deel van het jaar doen.

Infographics

Voor de OSW-projecten Bedrijfssurvey tarbot & griet (1), Bestandsschatting Noorse kreeft (2), en Innorays (3) zijn infographics gemaakt. Deze geven kort weer wat er in de projecten wordt gedaan. De drie infographics zijn als bijlage bij deze editie van Visserijnieuws gevoegd. Deze kunnen ook worden gedownload via de volgende links: (1) https://edepot.wur.nl/545556, (2) https://edepot.wur.nl/545584, en (3) https://edepot.wur.nl/545583.