Verjaardagen PELAC en NWWAC in Dublin
Adviesraden hebben meerwaarde bewezen
DUBLIN – De adviesraden onder het Gemeenschappelijke Visserijbeleid (GVB) vervullen een essentiële rol. Vorige week donderdag vond in Dublin de jubileumbijeenkomst plaats ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Pelagisch Adviesraad (PELAC) en de Adviesraad voor de Noordwestelijke wateren (NWWAC). Gerard van Balsfoort doet verslag.
,,In het landschap van het Europese visserijbeleid zijn de inmiddels elf adviesraden niet meer weg te denken. Binnen deze adviesraden werken stakeholders (betrokken partijen) samen om advies te formuleren over de vele onderdelen van het visserijbeleid. Dit betreft visserijbeheer en de onderliggende wetenschap, technische maatregelen, maar ook adviezen over marktgerelateerde onderwerpen, aquacultuur en de visserij door EU-schepen in externe wateren.
De leden van deze raden zijn de relevante stakeholders vanuit de visserij en maatschappelijke organisaties. De lidstaten, de wetenschap en de Europese Commissie zijn observers. De adviezen worden formeel toegestuurd aan de Europese Commissie.
De adviesraden die als eerste operationeel werden zijn de PELAC, de NWWAC en de Noordzeeadviesraad (NSAC). De eerste twee vierden hun jubileum afgelopen week in Dublin, de NSAC zal het 20-jarige bestaan vieren in september aanstaande in het Schotse Edinburgh.
Regionalisering
Het GVB dateert van 1983 en is sindsdien circa iedere tien jaar tamelijk ingrijpend hervormd. In de aanloop van de hervorming van 2002 is in toenemende mate gehoor gegeven aan de wens om het GVB meer ‘bottom-up’ te maken. Met andere woorden: om vissers en andere belangengroepen zoals ngo’s meer te betrekken bij de beleidsontwikkeling en bij het concrete visserijbeheer door ze uit te nodigen om in een gestructureerde setting adviezen hierover te formuleren. Dit proces om stakeholders meer te betrekken in de (voorfase van de) beleidsontwikkeling werd destijds ‘regionalisering van het GVB’ genoemd.
Het gedachtegoed hieromtrent werd in hoge mate geformuleerd door de Britse wetenschapper dr. David Symes (University of Hull). Zijn overtuiging was dat het GVB te weinig rekening hield met het gegeven dat de omstandigheden nogal flink kunnen verschillen per zeegebied en dat voor de vertaling van de algemene principes van het GVB naar die verschillende zeegebieden het best ook geluisterd kan worden naar de stakeholders die actief zijn in het betreffende zeegebied.
Daarom werd in het vernieuwde GVB, waartoe in december 2002 door de Raad werd besloten, het concept van regionale adviesraden (Regional Advisory Councils, afgekort RACs) opgenomen. Omdat er later ook adviesraden bijkwamen over aquacultuur (de AAC) en over marktgerelateerde onderwerpen (de MAC) die niet regionaal maar thematisch waren, werd het woord ‘regionaal’ uit de naamgeving verwijderd.
Na de hervormingstekst uit december 2002 werden in een Raadsbesluit van juli 2004 de regionale adviesraden formeel ingesteld. Reden om nu, 20 jaar later, voor de PELAC en de NWWAC een feestelijke bijeenkomst te houden in Dublin. Achtergrond is dat de NWWAC domicilie heeft in Dublin. De PELAC houdt kantoor in Nederland (Zoetermeer).
In gesprek
De feestelijkheden bestonden uit een middagbijeenkomst met verschillende sprekers en een paneldiscussie met aansluitend een receptie en later een diner in de St. Patrick’s Hall, de belangrijkste en meest historische ruimte van Dublin Castle. Overigens de plek van waaruit de Britten vele honderden jaren over Ierland heersten (tot de Ierse onafhankelijkheid in 1922) en waar Queen Elisabeth tijdens het eerste en daarmee legendarische staatsbezoek van een Britse monarch aan Ierland na de onafhankelijkheid een staatsbanket werd aangeboden.
Onder de vele sprekers moeten in het bijzonder genoemd worden de Eurocommissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij, Virginijus Sinkevicius, en de Ierse minister voor Landbouw, Natuur en Visserij, Charlie McConalogue. Beiden spraken per video, terwijl de keynote toespraak werd verzorgd door de Europese directeur-generaal voor Visserij, Charlina Vitcheva.
Alle drie onderstreepten het grote belang dat alle stakeholders gestructureerd en met wederzijds vertrouwen met elkaar in gesprek bleven over de ontwikkeling en uitvoering van het visserijbeleid. Zeker ook nu de visserij in brede zin een heel moeilijke tijd doormaakt, met hoge (energie)kostprijzen, steeds meer andere gebruikers van de Europese wateren, de toenemende eisen aan de visserij vanwege behoud van natuur en biodiversiteit en de gevolgen van Brexit.
Alle drie gaven ook aan dat in de loop van de afgelopen 20 jaar de adviesraden steeds meer hun meerwaarde hebben bevestigd door steeds betere, meer doorwrochte adviezen te geven. Zorgen waren er uiteraard ook, zoals een afnemende interesse van ngo’s om actief te zijn in een aantal van deze adviesraden.
Verbetering
Vervolgens blikten enkele sprekers terug over de ontstaansgeschiedenis en de belangrijkste wapenfeiten van beide adviesraden. In een paneldiscussie met de Europese Commissie en hoge lidstaatvertegenwoordigers van Ierland, Frankrijk, België (de huidige EU-voorzitter) en Nederland (Directeur-Generaal voor Natuur en Visserij, Donné Slangen) werd ingegaan op de soms kritische vragen uit de zaal. De huidige voorzitters Emiel Brouckaert van de NWWAC en Sean O’Donoghue van de PELAC sloten de middagsessie af.
Iedereen sprak zijn vertrouwen uit dat de Adviesraden ook de komende jaren een belangrijke rol te vervullen hebben. Uiteraard werden hier en daar suggesties gedaan voor een verbetering. Er werd ook op gewezen dat met Brexit de situatie in Noordwest-Europa wel behoorlijk veranderd is, wat een effect heeft op het functioneren van de NWWAC, de PELAC en de Noordzee AC. Op een vraag vanuit de zaal of deze adviesraden over twintig jaar nog steeds bestaan kon door gebrek aan tijd niet worden ingegaan. De tijd zal het leren...
Al met al een terechte en zeer geslaagde bijeenkomst om het 20-jarig bestaan te vieren van de NWW Adviesraad en de Pelagische Adviesraad, die hun plaats binnen het GVB inmiddels meer dan bewezen hebben. Tussen alle kommer en kwel die de visserij treft is het ook wel eens goed om stil te staan bij deze positieve ontwikkeling.
Vanuit Nederland waren aanwezig: Donné Slangen (Directeur-Generaal van LNV), Maaike van Koldam (Nederlandse ambassadeur in Ierland), Philip de Jong (Nederlandse landbouwraad voor het VK en Ierland), en Ingvild Harkes, Aukje Coers, Anne-Marie Kats, Ludmilla van der Meer, Merel Barbosa en Gerard van Balsfoort van het PELAC-secretariaat.