Petitie aan Tweede Kamer van Branchevereniging NMT
‘Nederlandse bedrijven betrekken
bij vlootvernieuwing Rijksrederij'
DEN HAAG/ROTTERDAM – Bij de vervanging van liefst 90 schepen van de Rijksrederij moet de Nederlandse scheepsbouwsector betrokken worden. Dat is de strekking van de petitie die branchevereniging Netherlands Maritime Technology (NMT) deze week heeft aangeboden aan de Tweede Kamer.
De vloot van de Rijksrederij telt ruim 90 schepen, die ingezet worden door de douane, het ministerie van LNV en de Kustwacht. Daaronder vallen dus ook schepen als de ‘Tridens’ en de ‘Barend Biesheuvel’. Een groot deel van die rijksvloot is aan het einde van zijn levensduur en moet dus vervangen worden.
NMT, de belangenbehartiger van de Nederlandse maritieme maakindustrie, springt in de bres voor de Nederlandse bedrijven in deze sector en vraagt de Tweede Kamer om het ‘strategisch benutten van overheidsaanbestedingen’ bij de vervanging van de vaartuigen van de overheid.
De petitie is aangeboden aan Tjeerd de Groot (D66), voorzitter van de vaste Kamercommissie Infrastructuur & Waterstaat, en houdt de Tweede Kamer voor dat het vlootvernieuwingsprogramma van cruciaal belang is voor de Nederlandse scheepsbouwsector om te kunnen overleven en duurzaam te innoveren. ,,Dat is nodig om concurrerend te kunnen blijven in een wereld waarin onder meer de enorme Chinese binnenlandse staatsteun de Europese maritieme markt volledig heeft verstoord’’, aldus NMT.
Chinese staatssteun
Nederland heeft volgens NMT nog steeds een innovatieve en kennisintensieve scheepsbouw, goed voor 30.000 banen. Het aantal nichemarkten waarin Nederland zich onderscheidt wordt echter kleiner. ,,Vooral door de meer dan 100 miljard aan Chinese staatssteun waarmee China al tien jaar schepen voor 40 procent onder de marktwaarde op de Europese markt dumpt. Schepen die de Chinese werven zonder die staatssteun nooit voor die prijs zouden kunnen leveren. Daarnaast besteden landen als Duitsland, Frankrijk en Spanje schepen voor overheidstaken vrijwel altijd aan in eigen land, uitzonderingen daargelaten.’’
Met de vlootvernieuwing van de Rijksrederij kan de overheid de industrie versterken en Nederland koploper maken in de bouw van duurzame en zelfs emissieloze schepen. ,,Gezien de verschuivingen in de wereldwijde politieke machtsstructuren is daarnaast het vergroten van de nationale en Europese strategische autonomie van belang. Een gezonde maakindustrie met kennis, middelen en mogelijkheden draagt daar significant aan bij. Transport over zee en binnenwateren, duurzame energievoorziening, kustbescherming, militaire taken en zelfs voedselvoorziening; een sterke Nederlandse maritieme sector is van strategisch belang voor de hele samenleving.''
Uit de petitie: ,,Europese scheepswerven zijn niet opgewassen tegen de Chinese staatsteun, mede door ineffectieve Europese anti-dumpingsinstrumenten en strikte eigen staatsteunregels. Zo is de markt voor de bouw van schepen die windparken op zee aanleggen inmiddels vrijwel volledig verloren gegaan aan China. Als antwoord daarop kennen grote Europese scheepsbouwlanden vrijwel alle (civiele) aanbestedingen toe aan de eigen nationale industrie. Dat doen ze door slim gebruik te maken van de speelruimte binnen de aanbestedingsregels. Ondertussen werd in Nederland nog onlangs de bouw van ons nationale NIOZ-onderzoeksschip aan een Spaanse werf gegund; terwijl dat juist een vlaggenschip voor de Nederlandse industrie had kunnen en moeten zijn. Dat risico dreigt ook bij de toekomstige aanbestedingen van de Rijksrederij.’’
Het nieuwe onderzoekingsvaartuig voor het NIOZ wordt gebouwd bij Astilleros Armon in Spanje, dat de ‘Anna Weber-van Bosse' in de loop van 2025 zal opleveren, ter vervanging van de huidige ‘Pelagia', die in 1990 werd gebouwd in Nederland. De Europese aanbesteding voor het schip werd in de zomer van 2020 geopend. Er schreven drie werven op in, waaronder Damen.