Kwekers kunnen niet voldoen aan de vraag
AlgemeenYERSEKE – Oesters worden steeds populairder. Kwekers en handel kunnen momenteel echter niet aan de toegenomen vraag voldoen. Kwekers op de Grevelingen hebben helemaal pech. Dat kon opgetekend worden bij de officiële start van het nieuwe seizoen van de Zeeuwse oester vorige week donderdag in Yerseke.
Er is nog oesterkweek in Zeeland. Gelukkig maar, want wat zou Zeeland zijn zonder oesters? Maar het gaat niet vanzelf. Voorzitter Kees van Beveren van de Nederlandse Oestervereniging maakte het in zijn toespraak tot de genodigden voor de officiële opening van het seizoen niet mooier dan het is.
Er moet hard gewerkt worden om de sector in stand te houden en er zijn veel uitdagingen. Virussen en oesterboorders bedreigen de bodemkweek. Door innovatie in de vorm van hatcheries en de arbeidsintensieve offbottomkweek op tafels heeft de sector een impuls gekregen. ,,Het succes daarvan wisselt, maar het is zeker een alternatief’’, aldus Van Beveren tijdens de lunch in De Oesterij.
Geen oesterbroed
Ook beleidsmatig is er werk aan de winkel: ,,In samenspraak met overheden en natuurorganisaties moeten wij tot goede afspraken komen om onze kweekgebieden in de Grevelingen en Oosterschelde voor de toekomst veilig te stellen.” Er wordt gewerkt aan een convenant, dat volgens Van Beveren echter meer een ‘intentieverklaring’ dreigt te worden.
Kwekers spreken over een verbeterde situatie op de Oosterschelde. Toen het op de Oosterschelde bar en boos was is de Grevelingen jarenlang de dans ontsprongen en kon dat gebied een goed alternatief zijn. Nu is de situatie op de Grevelingenmeer juist zeer zorgwekkend; al drie jaar wil er geen oesterbroed meer vallen. ,,Voor kwekers die van deze gebieden afhankelijk zijn is het een hard gelag om al jaren geen inkomsten te hebben, maar wel voor hoge kosten te staan voor onder meer huur. Wij hopen op een meedenkende overheid.”
Magertjes
Een doorlaat door de Brouwersdam zou een oplossing kunnen zijn voor het zuurstofloze water, dat niet alleen een drama is voor de oesterkweek maar ook voor de natuur in het gebied. Een werkgroep binnen Rijkswaterstaat denkt na over hoe zo’n doorlaat eruit zou moeten zien. De Zeeuwse gedeputeerde Jo-Annes de Bat vindt dat dat wel erg lang duurt en drong in zijn korte toespraak aan op een snelle besluitvorming.
Na de lunch ging men aan boord van de YE 100. Onder ideale weersomstandigheden stoomde de rondvaartboot naar de YE 147 van Sinke, waar onder grote belangstelling de eerste oesters werden opgevist en door schipper Adri Sinke en opvarende Luuk Sinke werden overhandigd aan Van Beveren.
De sorteerinstallatie aan boord van de YE 147 was goed gevuld met oesters, maar volgens Sinke waren de vangsten magertjes. ,,We hebben te weinig om aan de vraag te kunnen voldoen’’, aldus Sinke desgevraagd. En die vraag neemt alleen maar toe. Oesters zijn allang niet meer voorbehouden aan (top)restaurants; de zilte delicatesse duikt in steeds meer hippe eetgelegenheden en op festivals op.
Off bottom
Na het opvissen van de eerste bodemoesters werd een bezoek gebracht aan de YE 7 van Danny en Jesse Nelis, die boven een perceel met tafels lag, waar oesters off bottom worden gekweekt, los van de bodem dus. ,,De oesters zijn hierdoor beter beschermd tegen natuurlijke vijanden’’, vertelt Jesse, met een oesterboorder in z’n hand. ,,Maar het kweekproces, met vaak schudden en draaien voor een optimaal resultaat, is erg arbeidsintensief.”
Terug in De Oesterij werden de oesters overhandigd aan drie topkoks, die direct met de schelpdieren aan de slag gingen in de keuken voor het realiseren van een proeverij van oesters. Ook ontvingen Syrco Bakker, Thijs Meliefste en Wouter Kik, samen goed voor drie Michelin-sterren, het die ochtend gepresenteerde Oesterboek, een bijzonder mooi uitgegeven boek over alle aspecten van de fascinerende oester. inclusief recepten van deze koks zelf en een aantal collega’s.
De lovende woorden over de oesters worden ondersteund door Good Fish. Begin deze maand kreeg de oester in het befaamde tijdschrift Nature nog meer lof te verwerken. In een studie wordt betoogd dat het vervangen van vlees door bepaalde duurzaam geproduceerde ‘zeevruchten’ mensen kan helpen hun ecologische voetafdruk te verkleinen, zonder concessies te doen aan voeding. Uit die studie blijkt dat gekweekte tweekleppigen als mosselen, kokkels en oesters (en wildgevangen kleine pelagische vis als haring, makreel en ansjovis) de beste keuzes zijn voor voedzame, emissiearme eiwitbronnen.
Cijfers
In Nederland werden in 2020 een kleine 30 miljoen oesters gekweekt (2,4 miljoen kilo). Er wordt per jaar zo’n 1,3 miljoen kilo aan oesters gegeten in ons land. Slechts 1 op de 20 Nederlanders eet oesters, vooral dertigers. De export lag de afgelopen tien jaar tussen 1,6 en 4,5 miljoen kilo levende oesters. Meer dan een derde daarvan gaat naar België, naar Italië gaat 20 procent en naar Duitsland 15 procent.
