Informatiebijeenkomst regiegroep
Veel onderzoek nodig
voor ontwikkeling
twister-platvistuig
met rubberstrengen
URK/SCHEVENINGEN – Er is nog heel veel onderzoek en ontwikkeling nodig om van twisters en rubberstrengen een in alle opzichten duurzaam platvistuig voor de Noordzeeboomkorvloot te maken. Een alternatief zonder wekkerketting. Dat werd benadrukt op een informatieochtend bij de Visserijcoöperatie Urk voor belangstellende vissers. Een regiegroep ziet zeker kansen als de sector en overheid er samen de schouders onder zetten. Kees Taal (Wageningen Economic Research en lid van de twist-regiegroep) doet verslag.
Zaterdagochtend gaven ongeveer twintig (hoofdzakelijk) platvisvissers gehoor aan de oproep om kennis te delen over het project ‘Twistvistuig en rubberstrengen’. Van de firma Jaczon was bericht ontvangen dat zij helaas niet vertegenwoordigd kon zijn, maar wel interesse toont. Afzeggingen van andere vissers waren niet binnengekomen. De oproep voor deze open meeting was een week eerder via Visserijnieuws.
Afstellen
In de vergaderzaal van de VCU schetste directeur Lourens de Boer de aanleiding en noodzaak voor de ontwikkeling van een alternatief platvistuig met minder energieverbruik en bodemberoering. De eerste ervaringen met twisters, de voortzetting van het project/onderzoek en het proces van de aanvraag voor ondersteuning door het ministerie LNV werden besproken. In vogelvlucht werd het verloop van alle eerder in de afgelopen drie jaar uitgevoerde IPC-subsidie/onderzoeksprojecten met twisters en rubberstrengen besproken, waarop met het nieuwe project vervolg gegeven wordt.
Benadrukt werd dat er nog heel veel te onderzoeken en te ontwikkelen is. In de afgelopen twee weken werden bijvoorbeeld met de sumwing (deze keer als alternatief voor de boom en de sloffen) helaas geen goede resultaten bereikt. De van Texel aanwezige en altijd zeer geïnteresseerde visserman Jaap van der Vis (TX 36 en ervaringsdeskundige als het om innovatie gaat) merkte al snel op dat het kennelijk vooral ‘een kwestie van afstellen is waarbij heel veel uitgeprobeerd moet worden’.
Dilemma
Lourens de Boer schetste een dilemma waar de regiegroep mee te maken heeft. De VCU heeft de afgelopen weken vanuit de vloot plotsklaps veel aanvragen gekregen om twisters te maken en te leveren, terwijl er niet eens een gebruiksaanwijzing voor dit vistuig is. Er is ook allerminst enige zekerheid dat het vistuig goede of redelijke vangstresultaten met zich mee gaat brengen op allerlei verschillende visgronden. ,,Als een ieder zelf in het wilde weg gaat experimenteren - tegen overigens zeer hoge kosten, en wie kan dat momenteel betalen? - en het werkt niet direct zoals gewenst, dan voorzien wij dat al snel het kaartje ‘flop’ aan deze vangsttechniek zal worden gehangen. Het initiatief komt dan al snel in een slecht daglicht te staan, waardoor doorontwikkeling steeds moeilijker zal worden gemaakt. Regie, coördinatie en kennisdeling zijn een must voor het succesvol doorontwikkelen. Daarom is een samenwerkingsproject nodig en dat plan is al enige tijd geleden bij LNV ingediend. Wij kijken reikhalzend uit naar een positief antwoord van het ministerie”, aldus De Boer. ,,Een belangrijk punt is dat wij met het twistproject voor een aantoonbaar duurzame visserijmethode gaan. Uitgangspunt voor het toepassen van het twistvistuig is om bodemberoering tot een minimum te beperken. Door beweging van water na te bootsen moet de vis van de bodem af komen, waardoor deze in de vangst komt. Voor dit project is wetenschappelijk onderzoek en begeleiding noodzakelijk en daarnaast zal een professioneel communicatiebureau bij het project worden betrokken. Wij betrekken politiek, nationale en Europese overheden, buitenlandse collega’s, de maatschappij en ngo’s bij ons project en verstrekken informatie over deze nieuwe vangstmethode. Wij laten zien wat wij doen”, sloot De Boer zijn inleiding af.
Tijdens de presentaties van schipper Jan de Boer van de UK 95 en vlootmanager Bertus Oost van de UK 147 van Quotter BV werd nog eens benadrukt dat alle opgedane kennis beschikbaar komt voor sectorgenoten. Het liefst wil de regiegroep de hele platvisvloot bij het project betrekken. Er zal op verschillende plekken op de Noordzee mee moeten worden gevist om uit te vinden hoe het vistuig op de verschillende visgronden werkt. Daarom moet er ook regie gehouden worden en structuur in onderzoek zijn om deze vinding door- en uitontwikkeld te krijgen. De financiële nood bij platvisbedrijven is de laatste maanden dusdanig toegenomen en dermate groot dat het met de huidige gasolieprijs van 1 euro per liter brandstof in de boomkorvisserij niet langer vol te houden is, was de conclusie van de ervaringsdeskundigen.
De Boer en Oost gaven een toelichting op alle ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Rubberstrengen werden uiteindelijk met twisters gecombineerd, en het lijkt er nu op dat de beste resultaten worden behaald op schelpachtige en zachtere bestekken. De afgelopen weken is dat gevoel versterkt, gezien de slechte resultaten op de kust.
Innovatiecentrum
Schipper Jan de Boer liet filmpjes en foto’s zien van de tuigen zoals deze ingestoken zijn geweest. Oost toonde filmopnamen van de testen in het Visserijinnovatiecentrum in Stellendam een week eerder. Dit heeft weer tot nieuwe en belangrijke inzichten geleid die in het vervolgonderzoek moeten worden meegenomen.
Al met al is het nog steeds niet duidelijk wat de optimale stand van de twisters moet of kan zijn. Oost gaf aan dat de ideale vissnelheid voor twisters lijkt te liggen op 3 mijl, maar dat is in de praktijk niet mogelijk met de grotere boomkorschepen. Een snelheid van tussen de 3,5 en 4,5 mijl lijkt optimaal te zijn voor een 1.500-2.000 pk kotter, waarbij tientallen procenten brandstof kunnen worden bespaard. De kunst is om de vangst op peil te houden.
Bertus Oost gaf verder aan dat er nog steeds sprake is van een experimentele fase, maar dat het hier wel om een van de weinige initiatieven gaat waarmee de platvissector naar een hoger plan kan worden getild. De term ‘twisters’ is bewust gekozen om het natuurlijke draaiprincipe in het water te benadrukken waarbij nauwelijks contact is met de zeebodem, in tegenstelling tot mechanische alternatieven. Doorontwikkelen en zo breed mogelijk toepasbaar maken, is nu het devies.
Geert Meun (VisNed) en Lourens de Boer beschreven het verloop van de ondersteuningsaanvraag die bij LNV is ingediend. ,,Het is zeer teleurstellend dat er nog steeds geen antwoord is gekomen op de subsidieaanvraag die al weken geleden is ingediend en dat er ook nog geen zicht op is wanneer dat antwoord wel komt. De sector voelt zich op deze manier steeds meer op afstand gezet, terwijl de beloofde hulp hard nodig is. Het gevoerde beleid en het gebrek aan communicatie en bereikbaarheid voelt heel slecht”, aldus De Boer.
Waterspray
Aangegeven werd dat de firma Jaczon uit Scheveningen grote interesse toont in het twistvistuigproject en ook proeven wil doen. Ben Scholten van de Nederlandse Vissersbond (penvoerder van het waterspraytuig-project van Jaczon) gaf aan dat er misschien mogelijkheden liggen om een deel van het subsidiebudget voor het waterspray-project met de SCH 63 in te schuiven, simpelweg omdat hiervan nog middelen beschikbaar zijn. Bijvoorbeeld voor wetenschappelijke onderbouwing en samenwerking. De schippers Jan de Boer en Bertus Oost zouden als ervaringsdeskundigen een grote rol kunnen spelen om in ieder geval op korte termijn in samenwerking met Jaczon versneld iets door te kunnen ontwikkelen. Of dat voldoende zal zijn om het van de grond te krijgen dat blijft een grote vraag.
Aan het eind van de bijeenkomst sprak iedereen zich positief uit over de noodzaak van een gezamenlijke aanpak. Jaap van der Vis zegde toe absoluut mee te willen doen (al dan niet) met andere Texelaars, waaronder de TX 94. Na anderhalf uur werd de gang naar de schacht van de VCU gemaakt, waar de jongste testopstelling van het twistvistuig werd toegelicht en waar de discussie werd voortgezet.
