Open brief aan minister van LNV
Over weegregels en kwaliteitsverlies van vis
Urk, april 2022
Geachte heer Staghouwer,
Met groot genoegen las ik enkele weken geleden een interview met u in EW Magazine. Bij het lezen van de eerste regels had de auteur mijn aandacht al te pakken. In het artikel lees ik zinnen die niet van de lucht zijn: ‘De minister wil het geluid van boeren en ondernemers vertolken’. ‘Als ondernemer zie je altijd kansen,’ zegt hij. ‘Ik ben een optimist.’
Op uw tocht door het Westland strooit u met zinnetjes als: ‘Jullie weten mij te vinden!’ En: ‘Als ik het kan helpen kanaliseren, hoor ik het wel.’ Of: ‘Administratieve problemen zijn er om op te lossen.’
Na het lezen van het artikel denk ik dat we te maken hebben met een ondernemende minister die in praktische en pragmatische oplossingen denkt. Een minister die misschien ons probleem kan oplossen.
Nu zijn er in iedere sector wel problemen. Ook zijn overal regels. De ene regel logischer dan de andere. Maar deze regel waarover ik u hulp vraag is de meest onlogische en onzinnige regel die ik als visser ben tegen gekomen.
De EU heeft namelijk een artikel (Controleverordening (EU1224/2009), in het leven geroepen die het volgende voorschrijft:
• Dat alle (voor het eerst) aangelande vis gewogen moet worden;
• Dat deze weging bij aanlanding moet plaatsvinden;
• Door een EG-erkend levensmiddelenbedrijf;
• En dat de weging moet worden uitgevoerd in een door de autoriteiten erkende locatie en op door de autoriteiten goedgekeurde weegapparatuur.
Om bovenstaande regels praktische invulling te geven heeft Nederland recent in samenspraak met de NVWA een Controleplan (CP) en een Steekproefplan (SPP) opgesteld. Hierbij is echter één probleem voor ons specifiek als Engels genummerde vissersvaartuigen maar Nederlandse ondernemers: het SPP mag alleen worden toegepast voor vissersvaartuigen uit de Europese Unie.
Daar wij met de flyshoottechniek vissen en vis aan de markt brengen die gevoelig is voor kwaliteitsverlies, is het werken via het CP desastreus voor ons hoogwaardig visproduct.
De vis van deze schepen wordt aan boord gesorteerd, gewogen en gelabeld. Na deze handeling voorzien van ijs. Dit alles om een kwalitatief hoogwaardig product in de markt te zetten. De vis wordt op de veiling niet meer uit de kisten gehaald en het ijs blijft er op om de koelketen niet te onderbreken. Deze werkwijze heeft er toe geleid dat er sinds 10 a 15 jaar op de Nederlandse visafslagen een kwalitatief hoogwaardig en duurzaam gevangen product met een zeer lage CO2 voetafdruk op de markt komt.
Als we aanvoeren in Nederlandse havens en conform CP een volledige weging toepassen op een visafslag betekent dat dat alle vis uit de kist moet worden gehaald, ontijsd, gewogen en weer geijsd. Om nog maar niet te spreken over kostbare tijd die het zal kosten moet dit ook - gezien het vis- en verkooppatroon - plaatsvinden in de nachtelijke uren. Allemaal nadelige effecten, maar het hardst zullen we worden geraakt door lagere visprijzen omdat ons product door het CP aan kwaliteit inboet.
Het is absoluut niet zo dat we niet bereid zijn tot het aanpassen van onze werkwijze, maar het dient wel redelijk en haalbaar te zijn. Als Engels gevlagde vissersvaartuigen zouden we graag ook gebruik kunnen maken van het SPP, dus een steekproefweging in plaats van honderd procent weging op de visafslag. Dat zou voor ons ook al een hele verandering zijn, maar een flinke verbetering ten opzichte van het nu voorgeschreven CP bij aanvoer in Nederlandse havens.
Natuurlijk erkennen we dat controle, toezicht en handhaving noodzakelijk is, maar we willen graag pragmatische oplossingen. De vissers lijden onder de huidige omstandigheden, te midden van een overlevingsstrijd krijgen we dit ook nog voor onze kiezen. Bedenk daarbij dat onze doelsoorten voornamelijk ongequoteerde vissoorten zijn (inktvis, mul), dus zonder wettelijke vangstbeperkingen.
Bij het aantreden van nieuwe kabinetten is steevast een van de vaste beleidsvoornemens; het verminderen van de regeldruk. Kennelijk niet alzo in de visserij, waar de stroom met regels en voorschriften maar voort blijft duren. Het is onderhand om gek van te worden!
In het interview las ik dat u het echte verhaal van mensen op u in laat werken en het mee kan nemen naar de besluitvorming en vertalen naar regels die wel werkbaar zijn. U bent druk bezig met het plooien van Brusselse regels omtrent het uitrijden van dierlijk mest.
Hopelijk kunt u als kersverse minister ook iets voor ons betekenen en samen met de NVWA een praktische oplossing zoeken voor bovenstaand probleem.
Hoogachtend,
Leendert Baarssen,
Fleetmanager
PD-141/H-144/PW-447