Laveren tussen smalle marges en grote uitdagingen
Kleinschalige vissers gaan voor
kansen en vernieuwing
ZWOLLE - De leden van NetVISwerk, de nationale organisatie van en voor kleinschalige kust- en binnenvissers, staan voor grote uitdagingen. Het viswater verandert en kleinschalige vissers zien kansen om mee te veranderen. Aldus voorzitter Albert Jan Maat.
,,Voor kustvissers zorgde eerst al de kustversterking voor verlies van goede visgronden, de bouw van windparken is de volgende hindernis. En de door emotie gedreven discussie over een mogelijk visverbod bij zoet-zout watermigratiepunten vraagt om veel takt en feitelijke informatie van de sector.
Voor beroepsbinnenvissers, die al jarenlang actief bijdragen aan herstel van de palingstand door uitzet van glasaal en pootaal en het over de dijk zetten van geslachtsrijpe aal, is de kruistocht van actiegroepen tegen hun bestaan moeilijk te verteren.
Het motto van onze organisatie - Vissen naar draagkracht van het water - is onze vissers op het lijf geschreven. Vaak vissen ze in verpacht water, soms van natuurorganisaties, en is het laveren tussen gezond verstand en opgeblazen emoties.
Voor de leden die kiezen voor het ruime sop op zout water verandert er veel. Niet langer is de zee het domein van vissers en zeeschepen. Natuurorganisaties ijveren voor gesloten gebieden en overheden en energiebedrijven claimen hele stukken voor windenergieparken.
Die nieuwe werkelijkheid dwingt ons tot verstandig laveren. Soms inleveren, soms vechten voor medegebruik in natuurgebieden en windparken voor duurzame visserij.
Tot slot dwingt het nieuwe stikstofbeleid ons er toe hoe dan ook de balans tussen energiegebruik en vissen fors te veranderen.
NetVISwerk kiest ervoor om nieuw perspectief te zoeken; soms saneren, maar veel vaker vernieuwen en versterken.
Kust- en zeevisserij
NetVISwerk kiest ervoor te investeren in de uitvoering van het Noordzeeakkoord. Terecht hebben we een plek gekregen in het zogenoemde Noordzeeoverleg. We zoeken daarbij nadrukkelijk de samenwerking met de kotterbonden, maar wel met de opmerking dat de agenda moet worden bepaald door kansen te benutten en niet door het eindeloos herhalen wat we als vissers niet willen. Wij willen naar een echt multifunctioneel gebruik van de zee. Wij zijn ervan overtuigd dat de vangst van duurzaam gevangen zeevis prima kan samengaan met de opwekking van windenergie en natuurbeheer.
De Noordzee is nog steeds de best beheerde zee als het om visserij gaat. En omdat regionale vangst en afzet steeds belangrijker worden, is duurzame visserij een volwaardige partner van groene energieopwekking en actief natuurbeheer op zee.
Daarom moet in nieuw in te richten windparken actieve visserij mogelijk blijven. De Britten laten nu al zien hoe dat kan. Voor bestaande windparken moet de rijksoverheid de koudwatervrees tegen (passieve) visserij laten varen, daar waar energiebedrijven en vissers allang een onderzoek daarvoor steunen.
Natuurorganisaties roepen we op tot een praktisch meewerken aan een regionale voedselstrategie. Als op het land natuurgebieden worden begraasd, dan moet niet-bodemberoerende visserij onder voorwaarden in natuurgebieden op zee toch ook mogelijk zijn.
Tenslotte wil NetVISwerk actief meewerken aan het verduurzamen van de vissersvloot. Gebruik van hybride motoren, meer gestroomlijnde schepen en deels elektrisch varen staan op ons lijstje van uitdagingen. Het is zaak dat de rijksoverheid actiever werkt aan en vaart maakt met een stimuleringsbeleid naast sanering.
Over tien jaar zal de zeevisserijvloot er anders uitzien: kleinschaliger, aanmerkelijk zuiniger in energiegebruik en minder bodemberoerend, zo is onze overtuiging.
Binnenvisserij
Als er ergens de slogan van NetVISwerk opgaat - Vissen naar draagkracht van het water - dan is het wel in de binnenvisserij.
Binnenvissers dragen actief bij aan een het herstel van de palingstand in Nederland. Naast de naleving van de gesloten tijd werken ze actief mee aan de uitzet van (glas)aal en het over de dijk zetten van geslachtsrijpe aal. Zo hebben leden van NetVISwerk een groot aandeel gehad in het letterlijk redden van aal op de trek naar zee door ze bij gemalen te vangen en in open water uit te zetten. Met de rokers en handel en de kweekbedrijven wordt actief samengewerkt in de stichting Dupan. Gezamenlijk hebben zij weer voor vijf jaar de opdracht gekregen van het ministerie van LNV om grote hoeveelheden glasaal uit te zetten. Ook werken ze actief mee met de Dupan-partners om betere trekpassages te krijgen naar de open zee.
Het is bijzonder dat organisaties als Good Fish Foundation wel miljoenen van de postcode Loterij hebben gekregen om te werken aan herstel van de palingstand maar geen cent daarvan inzetten om volwassen paling over de dijk te zetten. Het geld wordt vooral verbrast aan een palinguitzwaaidag en pr-campagnes.
Ons pleidooi is dat de overheid weer zelf de opbrengsten van goededoelenloterijen incasseert en gebruikt voor het stimuleren van een duurzame economie in plaats van het verbrassen van de vele miljoenen voor pr-campagnes van organisaties die hun bestaansrecht vaak vinden in het bestrijden van het overheidsbeleid.
Tenslotte is NetVISwerk trots op zijn Friese leden, die als enige in Europa een uitzondering hebben gekregen op het periodieke vangstverbod vanwege hun zeer verantwoord vangstbeleid.
Samen met Dupan en waar mogelijk met Wageningen Marine Research (WMR) zal NetVISwerk blijven werken aan een verantwoord herstel van de aalstand en het realiseren van betere natuurlijke in- en uittrek.
De stormachtige groei van de rivierkreeft bezorgt waterbeheerders en natuurorganisaties stevige hoofdbrekens. Een ware plaag, met grote risico’s voor waterwerken en oevers en de onderwaternatuur. Samen met de Nederlandse Vereniging van Gemeenten heeft NetVISwerk het initiatief genomen voor een landelijk bestuurlijk overleg om een adequate bestrijding te realiseren. Terecht heeft de minister van LNV de Tweede Kamer erop gewezen dat voor de vangst alleen beroepsvissers zijn toegerust en een vergunning hebben.
Samenwerking
De kleinschalige kustvissers in België zijn ook bij NetVISwerk aangesloten. Met hen knokken we voor een gezond zeebaarsvangstbeleid en voor werkbare regels voor bemanning.
In Zeeland werken we steeds intensiever samen met de Vereniging van Vissers van de Ooster- en Westerschelde en Voordelta. Samen leveren we inbreng voor natuur- en milieubeleid.
In het Waddengebied heeft netVISwerk zich ervoor ingespannen dat er een vergunning is gekomen voor het rapen van oesters.
Uiteindelijk dienen we onze leden het beste door voor te sorteren op een toekomst waar meer aandacht zal zijn voor duurzaam en regionaal gevangen vis, met vangstmethoden die veel minder energie vragen en die goed samengaan met natuurbehoud.
Versterken van de afzet, betere maatschappelijke acceptatie en beheersbare kosten zijn het fundament voor een goede boterham met fatsoenlijk beleg voor onze leden.''
Albert Jan Maat,
voorzitter NetVISwerk
