Vervolg onderzoeksplatform Pointer
Over duurzame visserij, vis en visprijzen
DEN HELDER – ‘We willen dat vissers duurzaam investeren, maar waar halen ze het geld vandaan?’, kopte Pointer afgelopen najaar, in een zoektocht naar ervaringsverhalen uit de visserij.
In oktober vorig jaar deed het onderzoeksplatform van KRO-NCRV een eerste uitzending over visserij, waarin onder andere schipper Hendrik Kramer aan boord van de MDV 2 en op de markt in zijn woonplaats Amsterdam opmerkte dat vissers die investeren in duurzaamheid – lees: minder bijvangst – dat niet terugverdienen met hogere visprijzen.
Pointer is daarna gaan werken aan een vervolg. Zo werd er een bezoek gebracht aan Stefan Tijsen (WR 29), die een omzwaai wil maken en wil doorgaan met passieve vistuigen op kreeft en krab en zijn plannen vorig jaar zomer presenteerde aan toenmalig LNV-minister Carola Schouten.
Ook werd gesproken met visserijhistoricus Frits Loomeijer, die duidelijk maakt dat er werk aan de winkel is om het imago in Europa te verbeteren en maritieme vrienden te maken. Terugblikkend op roemruchte decennia zegt Loomeijer: ,,De powervisserij heeft het economisch gewonnen van de slimme visserij. De kottervisserij heeft in de jaren ‘80 de afslag gemist om het geld dat ze in twee-drie decennia hadden verdiend te investeren in slimme duurzame schepen die minder brandstof verbruiken met minder bijvangsten.”
Begin deze maand was Pointer op de visafslag van Den Helder, waar verslaggever Teun van de Keuken sprak met afslagdirecteur Pim Visser. De vraag luidde hoe vissers extra geld voor hun duurzaam gevangen vis kunnen krijgen. Visser antwoordde dat 85 procent van de vis die op de vloer stond voor de export bestemd is, en dat de top 10 van meest gegeten vissoorten in Nederland bijna allemaal importvis is. Aanvoerder en consument staan letterlijk ver van elkaar af, en dat stimuleert niet om extra in de buidel te tasten voor een betere wereld. ,,Met andere woorden: wil je extra scoren met je vis, dan moet je voorkomen dat die anoniem in de keten verdwijnt’’, aldus Visser.
Visser wees in dat verband ook op de Zeeverse Vismarkt in Den Oever, waar in een nichemarkt lokaal aangevoerde vis en consumenten uit de wijde regio bij elkaar gebracht worden. ,,Dit Wieringer initiatief van meer dan vijftien jaar geleden heeft inmiddels veel navolging gevonden.’’
Pointer is nog op zoek naar vissers voor korte videoboodschappen met prangende vragen over een duidelijk toekomstperspectief voor (duurzame) Noordzeevisserij. Bijvoorbeeld: vissen zonder bodemberoering, hoe dan? EMK-voorman Dirk Kraak wijst er op dat passieve visserij voor een enkeling een uitweg kan zijn, maar dat daarmee de voedselvoorziening onmogelijk in stand gehouden kan worden.
Kraak neemt geen blad voor de mond. Hij vindt de actuele focus op bodemvisserij ronduit smerig. ,,Zeker als je let op bodemberoering en turbulentie door de aanleg van duizenden kilometers ingegraven kabels, tienduizenden windturbines met diameters van tien meter die in de grond worden gejast, zandwinning voor door storm afgeslagen kusten. Nog los van wat de natuur zelf op de Noordzeebodem doet, daarvoor hoef je na een storm maar op de stranden te kijken.’’
Afgelopen zondag was de nieuwe uitzending, en werd ingezoomd op het blauwe MSC-keurmerk en kritiek daarop van onder andere Good Fish op het Wereldnatuurfonds als mede-initiatiefnemer. In de spelregels wordt namelijk geen rekening gehouden met brandstofverbruik en internationaal transport, en daarmee zou duurzaam gevangen vis niet logisch ook als duurzame vis op je bord hoeven komen. De vraag wordt daarom opgeworpen of duurzame vis eigenlijk wel bestaat.
De nieuwe tweeluik krijgt komende zondagavond een vervolg, met opnieuw de MDV 2 als voorbeeld in de picture. Dan staat de vraag centraal: wat moet er veranderen om duurzame vissers te laten overleven?