RVO is schakel tussen beleid en ondernemers

Regelingen voor het zoute en het zoete water

DEN HAAG – Op de vierde etage van een groot kantoorgebouw aan de Prinses Beatrixlaan in Den Haag houdt een team van veertig medewerkers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) zich bezig met de vele regelingen die uitgevoerd moeten worden voor de zeevisserij en de kust- en binnenvisserij. Een wereld van registreren, berekenen, checken, beoordelen, rapporteren en archiveren. Een wereld ook die 24/7 bereikbaar is voor de visserman. Een kennismaking met enkele RVO’ers.

De ‘visserijgang’ van de kantoorkolos is makkelijk te herkennen aan het grote model van de GO 38 achterin. Vanwege de coronamaatregelen werkt het grootste deel van de medewerkers momenteel nog thuis, maar de meeste kamers zijn wel bezet. Visserijregelingen (VIR) is onderverdeeld in twee teams: Team VIR zeevisserij, onder leiding van Jantien Meijer, en Team VIR kust- en binnenvisserij (KUBI), onder leiding van Jessie Jansen.

Team zeevisserij is onderverdeeld in zes zogeheten Kennisdomeinen: EU/Internationaal, Vangstregistratie, EU/Nationaal, Quotumbeheer, Aanlandplicht & Technische Maatregelen en Controle & Handhaving. 

Onder Team KUBI vallen de vier Kennisdomeinen Binnenvisserij, Kustvisserij, IJsselmeer en Community of Practice Noordzee (CoP) & KennisKnooppuntVis (KKV) en tevens de Aanvraagafhandelaars.

Nieuwe taak

‘Vragen over vangstregistratie? Bel of WhatsApp dan naar: 088-0420000’. Het staat op de sticker die inmiddels wijd verspreid is door de RVO en in menige kotterbrug is opgeplakt. Vorig jaar zomer heeft de NVWA de vangstregistratie inclusief helpdesk overgedragen aan de RVO. De NVWA gaat zich concentreren op toezicht en handhaving. De RVO heeft speciaal voor de nieuwe taak vier nieuwe medewerkers aangenomen, onder coördinatie van Margreet Goudriaan. Het nieuwe mailadres is: vangstregistratie@rvo.nl.

Vissers moeten aan heel veel regels voldoen en hebben heel wat in te vullen. De afdeling Vangstregistratie staat dan ook altijd aan, vertelt Vera Rodriguez-Zwambag, die sinds de start in juni 2021 op deze afdeling werkt en zich voorheen bezighield met de vangstregistraties van het IJsselmeer. Vissers registreren zelf hun vangsten in de logboeken, bij Vangregistratie zitten in feite ‘beoordelaars’ van de stroom aan informatie die binnenkomt. Daarbij zitten ook de vangsten van de ongeveer 300 vissersscheepjes kleiner dan 12 meter, bij de RVO de categorie E-Lite genoemd.

Via de app is er continu contact met de vissers. ,,We zijn er om ze te helpen’’, benadrukt Rodriguez-Zwambag. ,,We checken de data, vragen na bij twijfels, herinneren de vissers er aan als ze hun DEP-bericht, FAR-bericht of andere verplicht bericht zijn vergeten en helpen als er storingen zijn of problemen, zoals onlangs in Boulogne. Daarvoor zijn we 24/7 bereikbaar.’’

De opgeschoonde data van Vangstregistratie gaan naar Quotumbeheer. ,,We zitten overal tussen en hebben raakvlakken met alle domeinen’’, aldus Evelien Leeffers, die na gewerkt te hebben in een viswinkel, bij MSC en bij de Rijksrederij inmiddels een jaar op dit Kennisdomein zit. Tot op de kilo worden TAC’s, quota en contingenten en de benutting daarvan bijgehouden. Elke week is er een benuttingsoverzicht van alle Nederlandse quota, elke twee weken wordt de benutting van de contingenten doorgegeven aan de producentenorganisaties. Ook internationale ruilen zitten in het pakket.

December is altijd een drukke maand vanwege het zogeheten Decemberpakket, waaronder het opnieuw berekenen en uitdelen van de contingenten. Tot half februari was de afdeling bezig met het netjes en heel precies afsluiten van het voorgaande jaar, en dat is volgens Leeffers zonder noemenswaardige problemen verlopen.

Wringt

Een veteraan in de visserijgang is Henk Demkes (63), ooit medewerker van het voormalige Productschap Vis en nu werkzaam binnen het Kennisdomein Aanlandplicht & Technische Maatregelen. ,,Een aantal taken van het destijds bij wet ingestelde PVis zijn ondergebracht bij de RVO’’, aldus Demkes. Waar hij zich vroeger vooral bezighield met onderwijszaken gaat het nu vooral over zaken als motorvermogens, technische maatregelen en het pulsdossier. ,,Bij dat laatste gaat het om de afronding en ook dat het hele pulsdossier goed bewaard wordt.’’

Van de door Inspectie Leefomgeving & Transport (IL&T) afgegeven certificaten wordt het motorvermogen en tonnage vastgelegd op de Visvergunning en opgenomen in het Vissersvaartuigenregister. Uiteraard wordt er ook op toegezien dat er een actueel zegelplan en meetrapport is. Van de vaartuigen in het MFL-segment wordt nagegaan of Nederland binnen de maximaal toegestane capaciteit van de visserijvloot blijft. Op dit moment is de capaciteit het probleem niet volgens Demkes. ,,Waar het wel wringt is de aanlandplicht.’’ In 2023 loopt het huidige Gemeenschappelijk Visserijbeleid van de EU af. Demkes is benieuwd of er wat gaat veranderen, al zal hij dan inmiddels met pensioen zijn.

Het gaat aan de visserijgang niet alleen over het zoute water en de grote kotters en trawlers. Als waterrijk land heeft Nederland kustwateren, de Waddenzee, het IJsselmeer en nog tal van zoete grote en kleinere binnenwateren. Glenn Smits van Binnenvisserij houdt zich bezig met de verhuur van de zogeheten staatse binnenwateren, de visrechten op deze wateren van de beroepsvisserij en van de sportvisserij en vangstregistraties (sinds 2018). Op de binnenwateren zijn volgens Smits nog zo’n 60-70 binnenvissers actief.

Het was niet altijd even duidelijk of een stuk(je) water nu Staatswater is of niet, maar recentelijk is dat heel goed afgebakend. Smits beantwoordt regelmatig vragen van vissers over visrechten op binnenwateren, overlegt over verhuur met Visstandbeheercommissies (VBC’s) en staat in contact met heel veel instanties met belangen op het water en ook met de Kamer voor de Binnenvisserij, die huurovereenkomsten toetst. Ook ontheffingen, bijvoorbeeld om voor wetenschappelijk onderzoek met grote vistuigen te mogen vissen, zitten in de portefeuille van Smits.

Woud van cijfers

Een woud van cijfers en heel veel regels, maar volgens oudgediende Demkes blijft visserij ook altijd emotie. Aanvraagafhandelaar Jasmien Habiboellah kan het weten. Zij en haar drie naaste collega's hebben waarschijnlijk het vaakst een visser direct aan de telefoon. ,,Met vragen over van alles'', aldus Habiboellah. ,,Ik heb een koper voor mijn schip, welke documenten heb ik nodig voor de overdracht? Met welk vistuig kan ik in welk gebied vissen?'’ De aanvragen worden beoordeeld en het besluit wordt ondertekend door de manager.

Soms is een luisterend oor nodig. En er moet ook veel uitgelegd worden. ,,Regelgeving is gewoon heel ingewikkeld.’’