Nederland neemt het voortouw

AMSTERDAM – Het verminderen van bijvangst van beschermde soorten als haaien, roggen, zeezoogdieren en zeevogels, in nauwe samenwerking met de visserijsector. Dat is het doel van het Europese CIBBRiNA-project, waaraan dertien landen meedoen en dat een looptijd heeft van zes jaar. Vorige week werd in Amsterdam het startschot gegeven van dit EU LIFE-programma.

Het Nederlandse ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft het voortouw genomen in CIBBRiNA, wat staat voor Coordinated Development and Implementation of Best Practice in Bycatch Reduction in the North Atlantic Region and the Mediterranean. Er doen 45 organisaties aan mee – ministeries, visserijorganisaties, wetenschappers en ngo’s – die zich gaan richten op het verminderen van de (incidentele) bijvangsten in de Noordzee, Atlantische Oceaan, Oostzee en Middellandse Zee van bedreigde en beschermde mariene soorten. Dit zijn onder andere haaien, roggen, zeevogels, schildpadden en zeezoogdieren als dolfijnen en zeehonden. Het totaalbudget is 12,4 miljoen euro, waarvan 8,3 miljoen euro subsidie van de Europese Commissie.

Het project richt zich enerzijds op het nemen van maatregelen en anderzijds op het verbeteren van de monitoring. Dat het vooralsnog niet is gelukt om bijvangsten structureel te verminderen komt mede doordat volgens de initiatiefnemers vissers zelf tot nu toe onvoldoende betrokken worden bij het verminderen van ongewenste bijvangst, terwijl hun rol van doorslaggevend belang is. Daarbij komt dat elke lidstaat de Europese richtlijnen, bijvoorbeeld op het gebied van monitoring en maatregelen, anders uitvoert, wat een gezamenlijke aanpak in de weg staat.

Inspirerend

De lancering van het project was vorige week donderdag en vrijdag in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, met een aantal inspirerende praatjes (van onder andere Tim Haasnoot van ProSea, Steve Mackinson van de Schotse pelagische visserij en Tim Heddema namens de PFA). Een belangrijk verschil met eerdere projecten is dat de visserij-industrie vanaf het begin actief betrokken is en dat de samenwerking tussen visserij, onderzoek, overheid en ngo’s als de kernaanpak van het project wordt gezien.

De PFA is een belangrijke partner in het project, samen met de andere pelagische industrieën in Europa. Onafhankelijk visserijwetenschapper Martin Pastoors is namens de PFA de coördinator van alle ‘case-studies’, visserijwetenschapper Niels Hintzen van de PFA neemt het pelagische onderzoek voor zijn rekening. PFA-voorzitter Tim Heddema zei in Amsterdam dat zes van de zeven mensen van de PFA bij het project betrokken zullen zijn.

Ook de staandwantvisserij, van Noorwegen tot Madeira, is actief betrokken bij het project. Marije Siemensma, namens LNV, en Mackinson zijn trekkers van het onderdeel visserij en stakeholderparticipatie, waarbij het perspectief van de sector een belangrijk speerpunt is. Samenwerking op basis van respect en onderling vertrouwen staat centraal.

Een groot project als CIBBRINA wordt altijd opgedeeld in een aantal deelonderwerpen. In Amsterdam werd gesproken over hoe die deelonderwerpen aan elkaar gekoppeld kunnen worden en hoe de manier van werken zal zijn in het project. Belangrijk zijn ook afspraken tussen de projectpartners over hoe er intern en extern gecommuniceerd gaat worden. Coördinator van het hele project is Anne-Marie Svoboda van het ministerie van LNV.

Pijlers

Als onderdeel van de Green Deal heeft de Europese Unie een Biodiversiteitsstrategie voor 2030 ontwikkeld. Daarin is een actieplan voor behoud van de visserij en bescherming van mariene ecosystemen opgenomen. Het EU LIFE-CIBBRiNA-programma levert een belangrijke bijdrage aan dit actieplan. Bijvangst van beschermde soorten is een van de pijlers waar de EU met voorrang actie op wil ondernemen.