Verdienmodel kotters verbreden

DE MEERN – Het verdienmodel van kotters van de toekomst wordt uitgebreid met nevenactiviteiten en samenwerking om lonend te blijven vissen. Dat was de gemene deler van een drietal presentaties tijdens een goed bezochte en interessante bijeenkomst van het Visserij Innovatie Netwerk vrijdagmiddag over de vloot van morgen. Chapeau en applaus voor de mannen die hun nek uitsteken en het over een andere boeg durven gooien.

Albert Hartman (VCU, en zelf nauw betrokken bij de nieuwbouw van de hekkotter Z 575 ‘Janneke’) presenteerde zijn plan ‘Het Nieuwe Vissen’. Dirk Kraak (BRA 7/HD 66) vertelde over zijn ‘Duurzaam Maritiem & Visserij Ondernemerschap’. En Jacob Brands (UK 161), Pieter de Jong (ESB) en Walter van Harberden (Padmos) showden inclusief mooie tekeningen hun ‘Plan Octopus’. 

Octopus

Drie jaar geleden verging de flyshooter/twinrigger UK 160 in Het Kanaal. Toen de kruitdampen van deze scheepsramp opgetrokken waren, was de vraag voor visserijondernemer Jacob Brands: wat nu? In de markt bleek best belangstelling voor de vangstrechten, TR-rechten en Kanaalvergunning. Maar Brands besloot zelf door te gaan en te investeren – ook na sanering van zijn bokker UK 161 - en ontwikkelde samen met adviseur Rob Barkel (Flynth) een bedrijfsplan, en met Pieter de Jong (ESB) en Walter van Harberden (Padmos) een bijpassend vaartuig met een lengte van 30-32 meter.

 Net zoals een octopus zich als een kameleon aanpast en tentakels weer aangroeien, past dit – in de basis – multifunctionele vissersvaartuig zich ook aan de marktvraag aan. Met het oog op maritieme dienstverlening wordt dit vaartuig modulair ontworpen. Van Harberden liet vrijdagmiddag met boeiende plaatjes zien hoe de functionaliteit in enkele dagen aangepast kan worden. Het hele visruim kan er bijvoorbeeld uitgetakeld worden. Ook de vangstverwerking, energievoorziening en visserijuitrusting zijn modulair en kunnen plaats maken voor een survey-uitrusting, extra accommodatie en een dekkraan. Standaard is er ruimte voor drones.

,,Dit schip komt medio 2025 in de vaart!’’, zegt Brands vol overtuiging. Zijn idee is om ongeveer een half jaar te gaan vissen, en in de zuinigere visserijmaanden het vaartuig te verhuren voor andere maritieme werkzaamheden. Gehanteerde dagvergoedingen in de markt worden als bemoedigend gezien. De initiatiefnemers zijn verrast en onder de indruk over de belangstelling die ze nu al ontmoeten, ook bij financiers. Genoemd worden collega-visserijondernemers, de visindustrie, transportsector, overheid en banken. Personen of bedrijven die willen meedenken en/of participeren worden uitgenodigd te reageren. ,,We doen het niet alleen, het is voor iedereen toegankelijk. Dit is echt iets wat we samen moeten doen’’, aldus Brands.

Het Nieuwe Vissen

Vanwege nevenactiviteiten voor bijvoorbeeld Defensie kreeg het ‘Het Nieuwe Vissen’ in de media al veel aandacht. Maar de opzet is veel en veel breder, maakte Hartman duidelijk. Met als grote doel de consument te kunnen blijven verwennen met verse vis van eigen akker. Het begint bij trotse vissers en een aantrekkelijk vissersberoep. Kernwoorden zijn: samenwerking, transparantie, rentmeesterschap, traceerbaarheid en duurzaamheid. 

Concreet denkt Hartman aan grenzen voor een gelijk speelveld, in het voordeel van alle vissers. Hij noemt een maximale vissnelheid van 5 knopen, maximaal tien visdagen per twee weken en ook een maximale lengte, gewicht en spreiding van vistuigen. Daar hoort een nieuw multifunctioneel schip bij; Hartman lanceert drie nieuwe segmenten: garnalen (220 kW), midden (440 kW) en boven (735 kW). Vooral in het grote segment betekent dat een reductie, dus gemiddeld kleinere vaartuigen. Van de overheid mag een langjarige vergunning voor het oogsten van de visakker die de Noordzee is worden verwacht.

In zijn plan toont Hartman ook een financieel plaatje om dromen werkelijkheid te laten worden, waarbij hij niet alleen 40 procent subsidie noemt, maar ook een lening volgens Noors model. Noorse visserijondernemers kunnen tegen 0 procent rente leningen aangaan voor innovaties. Hartman noemt tot slot ook in zijn plan dat individuele vangstrechten verdwijnen.

Kraak

Nieuwedieper Dirk Kraak werkt met zijn start-up bedrijf SMF Solutions al een paar jaar aan een nieuw breder visserijondernemersmodel, waarbij de visserij nadrukkelijk een rol houdt en krijgt in de Duurzame Blauwe Economie. ,,Meer voordeel uit onze vaartuigen halen door middel van efficiency en maritieme multifunctionaliteit’’, aldus Kraak. Wat dienstverlening betreft denkt Kraak concreet aan onderhoud, monitoring, bewaking, inspectie en medegebruik in windparken. Zelf deed Kraak jaren terug ervaring op toen de BRA 7 ingehuurd werd voor surveywerkzaamheden voor de Tweede Maasvlakte.

Sleutelwoorden in het plan van Kraak zijn een gezonde zee, voedselzekerheid, economisch, ecologisch en sociaal verantwoord ondernemen, rentmeesterschap en vooral samenwerking. Het schip dat daarbij past wordt door Kraak FFGSV 2050 genoemd, de hoofdletters staan voor Fish, Farm, Guard en Survey Vessel. Om zijn plan handen en voeten te geven diende Kraak zijn ideeën voor natuurbescherming, voedselvoorziening, transport en veiligheid in bij het Nationaal Groeifonds van het kabinet als onderdeel van het project Digitalisering Noordzee. Helaas kreeg hij afgelopen zomer een teleurstellend afbericht. Maar Kraak gaat er voor, in de overtuiging dat de overheid het beste met ‘ons’ voor heeft. ,,De route is heftig, maar de toekomst gloort, dankzij samenwerking en innovatie.’’

Na afloop van de drie presentaties gaf Kraak aan zich graag aan te willen sluiten bij het plan Octopus.