Afbeelding
Visserijnieuws

Alles op alles om te sleutelen aan ingrijpende saneringsvoorwaarden

Algemeen

ROTTERDAM – Visserijbestuurders willen dat er gesleuteld wordt aan de gepubliceerde saneringsregeling. Zo nodig worden juridische stappen gezet in een poging om de individuele vangstrechten bij sanering te behouden.

Advocaat mr. Kirsten Boele van Wybenga Advocaten is aan het werk gezet. Juridische toetsing gaat zeker enkele weken duren. Vooraleerst gaat er een gezamenlijke brandbrief van de producentenorganisaties naar de minister met de vraag voor een indringend gesprek om hem persoonlijk te wijzen op de grote rechtsongelijkheid in de voorwaarden van de nieuwe saneringsregeling.

Vrijdagmorgen 22 juli werden visserijbestuurders compleet overvallen toen LNV-minister Henk Staghouwer persoonlijk in een Teams-overleg de nieuwe saneringsregeling presenteerde. Met als donderslag bij heldere hemel: het zonder onderscheid tussen een groot of klein vangstcontingent innemen van de vangstrechten.

Per aanvraag bekeken

In gezamenlijkheid werd een groot aantal vragen op papier gezet, die gelijk na het weekend ingeleverd moesten worden en in een overleg op woensdag 27 juli besproken werden. De antwoorden zijn inmiddels gedeeld.

Op de vraag waarom er geen aparte vergoeding komt voor de ingeleverde contingenten, luidt het antwoord dat een uitkering voor ingeleverde quota die vervolgens weer ter beschikking worden gesteld aan actieve vissers als ongeoorloofde staatssteun wordt gezien en daarom niet aan de orde kan zijn. 

Contingentstelsel

Om te bepalen welke contingenten komen te vervallen is de tenaamstelling van het vissersvaartuig in het visserijregister leidend. Complexe eigenaar-constructies worden per aanvraag bekeken. Op basis van een notitie van Wageningen Economic Research wordt de marktwaarde van contingenten verwaarloosbaar geacht, omdat onder andere de beschikbare quota voor tong en schol al jaren onderbenut zijn. 

Over de aangekondigde herziening van het contingentstelsel werd van de zijde van LNV opgemerkt dat recente jurisprudentie over het verdelen van schaarse rechten de directe aanleiding is om het toebedelen van individuele vangstrechten tegen het licht te houden, waarbij gesteld wordt dat het huidige contingentenstelsel niet in lijn is met het gelijkheidsbeginsel. Op termijn zullen alle vangstmogelijkheden voor commercieel belangrijke soorten via een nieuwe systematiek toebedeeld wordt, LNV hoopt hier met ingang van 2025 een begin mee te maken.

Onrechtvaardig

Visserijbestuurders hebben vorige week vervolgoverleg gevoerd: Johan Nooitgedagt (Vissersbond), Kees van Beveren (Delta Zuid), Geert Meun (VisNed), Gerard Zwijnenburg (Van der Zwan/Quotter), Diek Parlevliet (Parlevliet en Van der Plas/Dutch Flatfish Company) en mr. Niek Jan van Kesteren. Laatstgenoemde is adviseur van de PP Groep en Eerste Kamerlid namens het CDA. 

Vervolgens werd contact opgenomen met mr. Kirsten Boele voor advies.

Afgelopen dinsdagmiddag werd de inhoud van de brandbrief besproken. Daarin worden concrete voorbeelden genoemd van bedrijven die een kotter zouden willen saneren, ongeveer gelijke saneringspremies voor hun kotter zouden kunnen ontvangen, maar met een verschil van miljoenen euro’s in boekwaarde aan vangstrechten. ,,Ongelijke bedrijven worden nu gelijk behandeld. Dat is gigantisch onrechtvaardig, en kan een overheid niet maken!’’, reageert Geert Meun. 

Veertig jaar lang is ook van overheidszijde gewezen op het grote belang van het verwerven van visrechten binnen het bedrijf. Meun is eind vorige eeuw getuige geweest van diverse rechtszaken waarbij onafhankelijke rechters ondernemers ook ondubbelzinnig wezen op de noodzaak van het hebben van quota.

Klem gezet

Ondernemers met toekomstplannen om afgeslankt verder te gaan en zelfs met nieuwbouwplannen na sanering voelen zich nu klem gezet. De ingrijpende voorwaarde vaagt het gehoopte toekomstperspectief op een duurzame visserij weg. Want welke bank wil een visserijbedrijf zonder vangstrechten financieren? 

De geboden saneringspremie wordt overigens door veel ondernemers ‘niet verkeerd’ genoemd, voor bokkers van 460 BT is dat 2,5 miljoen euro, maar de schoen wringt als dat ook ten koste gaat van veel quota.

De saneringsregeling is al gepubliceerd in de Staatscourant en staat daarmee vast. Vissersbondvoorzitter Johan Nooitgedagt beseft dat sleutelen daarom lastig wordt, maar wil alles uit de kast halen. ,,Een dilemma is wel dat wanneer een aangepaste saneringsregeling weer terug naar Brussel moet worden gestuurd voor goedkeuring, dat het allemaal nog veel langer duurt. Links- of rechtsom: veel ondernemers zitten in zak en as. Vast staat wel dat door de koppeling met het quotum nu minder kotters zullen gaan saneren’’, aldus Nooitgedagt, mede namens voorzitter Kees van Beveren van PO-Delta Zuid.