Dagboek van een Visserman week 51

Ruim twee jaar geleden schreef ik mijn laatste dagboek voor het Visserijnieuws. Met als titel ‘In onze sector is elk jaar anders’. Ik zou deze titel nu zo weer kunnen gebruiken. Want de tijd bewijst dat dit inderdaad waarheid is.

Er is veel gebeurd in het afgelopen jaar. Een jaar waarin Covid-19 iedere dag het nieuws haalde. Politieke beslissingen zorgden voor veel veranderingen. Onzekerheid voor de korte en lange termijn zorgen voor een onstabiele situatie in het bedrijfsleven. Veel ondernemers, met name in de horeca, moesten noodgedwongen hun tent sluiten of hun strategie zodanig aanpassen dat ze nog wat omzet kunnen genereren. Kortom, het bedrijfsleven wordt hard geraakt. Overal is het merkbaar, of je nu ondernemer bent of werknemer. Corona trekt zijn sporen tot in alle hoeken van de samenleving! 

En ook de stikstofproblematiek zorgt voor veel problemen in Nederland. Middels allerlei ingewikkelde berekeningen moeten vergunningaanvragen worden opgesteld.

Genoeg over dit alles, want er zijn gelukkig ook genoeg positieve dingen gebeurd dit jaar. Winston Churchill deed ooit de uitspraak ‘Een pessimist ziet in elke kans de moeilijkheden. Een optimist ziet in elke moeilijkheid de kansen.’

Broedjes en bloemetjes

De PO Mosselcultuur had ruim twee maanden nodig om de vergunningaanvraag voor de mosselzaadinvanginstallaties op tijd de deur uit te krijgen. Dit door alle noodzakelijke berekeningen voor stikstofuitstoot. Gelukkig was de vergunning op tijd binnen en konden we in maart dit jaar starten met het plaatsen van de ankerpalen. Vol goede moed gingen de lijnen weer het water in en knoopten we het invangsubstraat op.

In mei zagen we met het blote oog dat de eerste broedjes waren genesteld op het substraat. In juni constateerden we hele kleine bloemetjes (mosdiertjes) op de touwen. We hadden dit al wel eens eerder gezien, maar niet in zulke grote hoeveelheden. Bij mij en veel collega’s kwam de vraag boven: wat zal de oogst straks zijn? Zal er straks nog zaad te oogsten zijn? Dikke worsten met bloemetjes, en zo hier en daar zag je nog wel een zaadje. Op de ene locatie was het erger dan de andere, maar al met al niet veel goeds.

Gelukkig hadden we in mei nog een voorjaarsvisserijtje van ruim 30.000 mosselton grof zaad/halfwas. Als je dan al die bloemetjes constateert op de touwen is ieder zaadje/halfwas van harte welkom.

Superkwaliteit

En dan begint het nieuwe Mosselseizoen. Op 7 juli was de officiële opening, georganiseerd door het Nederlands Mosselbureau. Traditiegetrouw ga ik samen met nog een aantal kwekers mee aan boord van de YE 100 om de pers te woord te staan. Het eerste mandje mosselen wordt door Arnold Sinke vanaf de YE 55 overhandigd aan Jan Boskamp, onze geweldige ambassadeur.

En dan is daar het moment dat we de kwaliteit beoordelen voor de pers. Wat een kwaliteit was het dit jaar! Collega Jan Schot van de ZZ 7 verwoordde het zo: ‘De natuur verrast ons dit jaar. De kwaliteit van de mosselen is fenomenaal! We zien vispercentages van 30 tot 35 procent. Zowel in de Oosterschelde als in de Waddenzee.’

Hoe dat komt? Dat is de natuur, zij regelt alles. Een koud voorjaar met veel regen afgewisseld door zon. Voedselaanbod met de juiste algen op het juiste moment. Het zou zomaar kunnen. We weten wel dat zo’n kwaliteit begin juli al sinds mensenheugenis niet is gezien. En het mooie is dat het ook nog het hele seizoen zo is gebleven. Over de prijzen waren we ook dik tevreden. Die varieerden van 3,50 voor de grote tot 1 euro per kilo voor de kleine mosselen.

De eerste Nederlandse Mosselautomaat was dit jaar een feit. Met de overhandiging van een bakje mosselen aan Jan Boskamp werd de automaat officieel in gebruik genomen tijdens de opening van het mosselseizoen. 

Middels inschrijving waren wij uitgekozen om deze Mosselautomaat te exploiteren. Mosselen van De Mosselman, rechtstreeks van de kweker. Een mooie aanvulling op onze bestaande activiteiten binnen De Mosselkwekerij. We vulden de automaat met een supermooie kwaliteit mosselen die we leverden vanuit de Hammen.

Al vroeg in het seizoen verzaaiden we halfwasmosselen op de Oosterschelde. Dit om alvast wat ruimte te maken voor mosselzaadjes van de mzi’s. Al snel bleek dat we daar meer tijd voor nodig hadden dan we vooraf hadden ingeschat. Een rendement dat we nog nooit eerder hadden gehad zorgde voor een supermooi resultaat. Het is niet alleen dat de kwaliteit van de mosselen in de Oosterschelde goed is, maar ook over de groei hebben we dit jaar niks te klagen.

Oogsten

En dan gaan we oogsten in de Waddenzee. Wat zal dat worden? Er is veel verschil per locatie en welk soort invangtouw er is gebruikt. De eerste lijnen die we in de Zuidmeep oogsten vallen niks tegen. Mooi fijn spul! Wel wat meer tarra dan we gewend zijn. 

Maar er is een groot verschil in het soort touw. De helft in de Zuidmeep laten we liggen, want er is werkelijk bijna geen zaadje te bekennen tussen de bloemetjes. In september oogsten we de laatste lijnen. Helaas moeten we toch concluderen dat bij ons zo’n 50 procent tarra was. In de Voordelta was het helemaal verschrikkelijk: 75 procent was bloemetjes.

Nieuw zaadval

In juli/augustus hoorden we over een zaadval op de Waddenzee, Dit resulteerde in een vroege zaadvisserij in de zomer van 30.000 mosselton voor de sector. We visten ons kwantum in de Westmeep en zaaiden dat uit in de Westkom. 

Een aantal weken later horen we ook al van zaadval in andere delen van de Waddenzee. Van september tot en met eerste week november visten we daar als sector zo’n 190.000 ton zaad. Prachtig mooi spul zaaien we uit op onze percelen in de Waddenzee en in de Oosterschelde. 

Gelukkig zijn we nog niet alleen afhankelijk van mzi’s. Want dat was dit jaar een bloemetjesaangelegenheid! Zo zie je maar dat een combinatie van mzi’s en bodemzaad de beste basis is voor de sector.

De optimalisatie van de mosselpercelen heeft een slordige drie jaar geduurd. Met alle consequenties van dien. In drie jaar tijd kan er veel veranderen en dat was ook zo met de percelen in de Waddenzee. Door de tijd heen zijn er toch al een aantal percelen verder achteruit gegaan. Dat betekent dat er kwekers zijn die hierdoor in bepaalde gebieden er niet echt op vooruit zijn gegaan. 

Zelf zijn we tot nu toe tevreden met wat we hebben ingeleverd en wat we ervoor hebben teruggekregen. Van een van de percelen - in de Wolfshoek - zijn we nu jonge mosselen aan het leveren. En we zien daar ook mooie resultaten van tot nu toe.

Van de week doen we nog wat schoonmaakwerk in de Hammen en leveren we nog jonge mosselen van de Galgenplaat uit de Oosterschelde. Ook dat gebeurt niet zo veel. Meestal leverden we ieder jaar wel jonge mosselen uit de Waddenzee, maar dat gaat niet meer, door verzanding van een deel van onze percelen daar. 

Het roer moest om, daarom hebben we in 2018 een kweekcyclus opgezet in de Oosterschelde. Helaas ging die oogst in 2019 verloren door schuimalg. Maar nu zien we gelukkig toch mooie resultaten. En dat geeft hoop voor de toekomst!

Gezegend

We zitten nu in de week voor Kerst, het jaar 2021 is bijna voorbij. Tijd voor bezinning en conclusies. Ik voel me een rijk gezegend mens. De afgelopen jaren waren niet gemakkelijk. Veel tegenvallende resultaten zorgden voor moeilijke situaties. Maar God zij dank is het tij gekeerd! Mooie rendementen, superkwaliteit mosselen uit de Zeeuwse wateren en de Waddenzee en een mooie voorraad voor 2022.

Ik kijk vooruit. Wat doet Covid? Wat zal de regelgeving rondom de stikstofuitstoot zijn? Wat zal 2022 ons brengen? De enige wijsheid die echt telt is weten dat je niets weet. Investeren in de toekomst, extra promotie zou goed zijn. Want ik verwacht dat er meer mosselen zullen zijn dan afgelopen jaar. Misschien kost het wat op de korte termijn, maar we kijken naar de langere termijn.

Hoopvol kijk ik naar de toekomst. Misschien ben ik de optimist wel uit het citaat van Winston Churchill. Kijk vooruit en leer van dat wat achter je ligt!

Ik wens jullie allen gezegende kerstdagen en een gezond 2022.

Jos Steketee, 

YE 72