‘Meer vis eten kan helpen’

IJMUIDEN - Ter voorbereiding op de grote internationale Our Ocean conferentie op 23 en 24 oktober in Oslo organiseerden Wageningen Marine Research en de Noorse ambassade eind september een seminar met als thema Sustainable Seafood Security. De bijeenkomst vond plaats bij Wageningen Marine Research aan de haven van IJmuiden.

Hoe blijven we de wereldbevolking op duurzame wijze voeden in de 21ste eeuw en wat kan de zee daaraan bijdragen? Op dit moment komt de eiwitvoorziening voor de wereldbevolking voor 50 procent uit zee. De verwachting is dat dit zal stijgen, aldus de Noorse wetenschapper Karl Almas, adviseur van SINTEF Ocean, instituut voor toegepast onderzoek. ,,Gezien de groei van de middenklasse in Azië zal de visconsumptie toenemen. De mogelijkheden voor groei van de visproductie zijn in zee veel groter dan op land. Bovendien is de carbon footprint van vis veel lager dan die van vlees’’, aldus Almas. ,,Haring bijvoorbeeld heeft een van de laagste carbon footprints voor wat betreft dierlijk eiwit. Rundvlees de hoogste.’’

Tilapia en karper

Zo’n 60 procent van de mondiale visproductie komt uit aquacultuur. Voornaamste knelpunt bij de groei van de viskweek is het voer; de productie daarvan leunt deels nog op biomassa uit zee. Voor de toekomst wordt door de wetenschap een grote rol gezien voor zeewier. Zeker omdat zeewier de eigenschap bezit om grote hoeveelheden CO2 op te nemen.

Wetenschapper Geert Wiegertjes, hoofd van de afdeling Aquacultuur en Visserij van de Wageningen University & Research, ziet voldoende mogelijkheden voor verhoging van de visproductie in derde wereldlanden. ,,De meeste kweekvis en schaaldieren worden gekweekt in vijvers. Tilapia en karper zijn de meest gekweekte vissoorten ter wereld. Het is van belang voor de armoedebestrijding in Afrika en Azië om de kweek van die soorten te intensiveren. Daarvoor moeten we terug naar de kennis van vroeger: een betere nutriëntenbalans, door voer met minder eiwit. Dat is beter voor de vijver, beter voor de vissen en goedkoper, want zo groeien ze harder.”

Kernterm voor de oplossing is circulaire aquacultuur, aldus Wiegertjes. ,,Er is in principe genoeg eiwit beschikbaar. We produceren nu al genoeg eiwit zelfs voor de verwachte wereldbevolking in 2050. Het is alleen ongelijk gedistribueerd. En het zou helpen als mensen hun dieet veranderen: minder vlees en meer vis, schaal- en schelpdieren eten.”

Mosselen, oesters en visserij

Grotere consumptie van mosselen en oesters kan een flinke bijdrage leveren aan een duurzame voedselproductie vanuit zee. Schelpdieren zitten immers laag in de voedselketen en zijn daarmee een zeer duurzame eiwitbron. Het belang daarvan werd toegelicht door Caroline Verwijs, van Krijn Verwijs Yerseke.

De rol van de visserij is zeer zeker nog niet uitgespeeld, hoewel klimaatverandering wel veel meer aandacht moet krijgen in het visserijbeleid, aldus reacties uit de zaal. Visbestanden zijn in staat zich heel snel te herstellen na een tijdelijke vangststop.

Als representant van duurzame visserij was Jacob Kramer van de Ekofish Group als spreker aanwezig. Hij informeerde aanwezigen over de bouw van hun ‘Spes Nova’, die op 1 november gedoopt wordt. Het zusterschip ‘Turma Nova’ komt volgend jaar mei in de vaart. Kramer: ,,Door de snellere verwerking van de vis aan boord wordt de houdbaarheid verlengd van 7 tot 10 dagen. Nu wordt door de kortere houdbaarheid zo’n 50 procent van de verse vis in de supermarkten weggegooid. De nieuwe productiemethode levert daardoor een bijdrage aan de afname van voedselverspilling.”

Oesterboorder

Uitwisseling tussen sectoren uit de keten vond direct plaats. De Noor John Breivik sprak namens het bedrijf Stingray, dat zeeluis bij kweekzalm bestrijdt met behulp van laserstralen. Zijn oplossing zou misschien ook wel toepasbaar kunnen zijn voor de bestrijding van de oesterboorderplaag, bedacht gastheer Tammo Bult (WMR). Caroline Verwijs denkt daarbij direct aan het eistadium van de oesterboorder, waarin die mogelijk makkelijk met laser te vernietigen is. De betrokkenen gaan met elkaar in gesprek om de mogelijkheden te onderzoeken.

Lieneke Schuitemaker