Discussie over mogelijkheden voor minder of goedkoper energiegebruik op de kottervloot. Tweede van links projectleider Henk Riphagen.
Discussie over mogelijkheden voor minder of goedkoper energiegebruik op de kottervloot. Tweede van links projectleider Henk Riphagen.

Nieuwe energie in visserij pompen

Algemeen
URK – Hoe energie in de visserij te krijgen? Letterlijk! Die vraag stond vorige week centraal tijdens een workshop van het Visserij Innovatie Platform (VIP) over het thema: Naar nieuwe energie.Hoe kan de visserij met minder fossiele brandstof toe? Die bijzonder actuele vraag heeft het Visserij Innovatie Platform voorgelegd aan een groep energie-experts. De gelanceerde ideeën zijn vervolgens besproken met de vissers in de klankbordgroep van het VIP, en volgens Henk Riphagen van het VIP en InnovatieNetwerk werd er daar enthousiast gereageerd.
Tijdens de workshop op de Nationale Visserijbeurs kon een breed publiek daarvan kennis nemen en werd uitgenodigd commentaar te geven. De ideeën waren samengevat op vier posters.

1. Niet jagen maar lokken is een totaal andere benadering van de platvisvisserij. Er wordt dan niet meer met zwaar tuig gesleept, maar ´passief´ gevist met bijvoorbeeld kooien of potten. Het benodigde motorvermogen en brandstofverbruik dalen hierdoor sterk. Dit opent ook de weg naar een hybride of geheel elektrische aandrijving. Wat nodig is is vooral kennis van lokmethoden en aas, en ook van hoogwaardige detectiemiddelen om de juiste vis te vangen. Wat voortstuwing betreft werd in de discussie de diesel-elektrische aandrijving op de nieuwe WR 189 als voorbeeld genoemd.

2. Efficiënter brandstofverbruik.
Door het gebruik van andere vistechnieken, aanpassingen van de scheepstechniek en het terugwinnen van verloren motorwarmte neemt de energie-efficiëntie aanzienlijk toe. Hierbij wordt ondermeer gedacht aan lichter vistuig, zoals de sumwing en de pulskor. En aan andere wektechnieken in plaats van kettingen, zoals elektrische prikkels en waterstralen. Het terugwinnen van motorwarmte voor koeling past hier ook in. In de discussie werden ook de lichtere tuigen van de ST 27 (die vist sinds vorige maand met een lichtere pijp van hoogwaardig staal, wat aan beide kanten een besparing van duizend kilo oplevert) genoemd. Verder schetste de Wieringer Ger Lont een idee voor een omgekeerd sumwingtuig met gaatjes waardoor wekkerkettingen overbodig worden. ,,Dan moet de natuurbeweging er uiteraard wel mee kunnen leven dat waterstraaltjes de bovenlaag van de zeebodem iets opwarrelen´´, zegt Lont er bij. Het principe van waterturbulentie komt ook tot uiting in het ecotuig met bolkoppen, waarvoor subsidie bij het VIP is aangevraagd.

3. Energie winnen! In dit idee winnen vissers zelf energie uit zonne-, wind- en waterkracht (golfslag). Net als vroeger wordt er (met medehulp van) op de zeilen gevist, iets wat ook in de kustvaart nu is gelanceerd. Verder worden discards aangeland en gebruikt voor visvoer en biobrandstof. Kotters moeten dus aangepast worden om alternatieve energie om te kunnen zetten, bijvoorbeeld worden voorzien van zonnepanelen.

4. Over een andere boeg! Het slim combineren van oplossingen kan nog meer opleveren. Gedacht wordt aan aparte schepen voor vis en transport (jaagschepen) in de praktijk, aan productontwikkeling aan boord, en een informatienetwerk voor samenwerkende vissers waardoor gerichter en efficiënter kan worden gevist. Het energieverbruik per kilo vis neemt dan dus af.

Noordzeemerk schol
Behalve aan de aanvoerzijde kijkt het VIP ook naar de vermarkting. Zo is opdracht gegeven aan BR-ND Positioneringsgroep in Hilversum om de kansen voor een Noordzeemerk te onderzoeken.
Riphagen schetst dat de Positioneringsgroep vanuit de consumentzijde verkennend onderzoek gaat doen en zich met name richt op schol voor het verssegment. ,,Hoe kunnen we met een goed verhaal de consument verleiden meer geld uit te geven voor verse Noordzeevis? Dat is de opdracht´´, aldus Riphagen. ,,We zijn ervan overtuigd dat er iets moet gebeuren in de markt, tot voordeel van iedereen in de keten. Als er wat leuks uitkomt, komt dat voor iedereen beschikbaar.´´