Dagboek van een Visserman

Eindelijk, na ongeveer twee weken vertraging zijn we begonnen met werkzaamheden aan onze ZK 92. Alfred heeft het schip, samen met oom Harm en de kleinkinderen Thijs en Siem, naar Zoutkamp gevaren, Daar kunnen we voor de kade van de Rousant liggen om met het visruim bezig te gaan. Voordat er een nieuw ruim ingetimmerd gaat worden moet eerst het beton eruit. Zoals het nu is kunnen we er geen knap kistenruim van maken.

Voordat we los zijn gegaan hebben we samen met enkele inspecteurs van IL&T en Arno van de TDL ons plan van aanpak voor de kotter besproken. Een rondje op de kotter met deze mensen heeft voor ons verhelderend gewerkt; we hebben onze plannen en we weten nu ook wat er van ons verwacht wordt wat betreft wettelijk eisen en mogelijkheden die op je pad komen tijdens zo’n verbouwing. De eerste opdrachten zijn inmiddels gegund en gelukkig kunnen we tijdens het gehele proces blijven vissen met de huidige ZK 37 'Aldert van Thijs', zodat er ook nog wat verdiend kan worden. Als het allemaal een beetje mee zit tenminste.

We mogen de afgelopen periode echt niet klagen. Het is niet altijd het leukste weer, met soms erg veel wind, maar we maken wel steeds 'weekjes', dat wil zeggen dat er nog wel verdiend wordt. De week na Pasen was een week met depressies en veel wind. Het schip lag veilig in de binnenhaven van Cuxhaven en dit is maar een dikke twee uur rijden van huis. Het is dan ook de moeite om op en neer te rijden voor wat onderhoud aan schip, netten en motoren, zodat we, als het weer opknapt, weer goed beslagen op het ijs komen.

Covid

Al enige weken ligt er een oproep tot vaccinatie tegen het Covid 19 virus op het dienblad in de keuken. Omdat ik vind dat vaccineren een goede mogelijkheid is om het virus te verslaan en het normale leven weer op te pakken, ga ik op zaterdag 10 april naar de 'Op Roakeldaishal' in ons dorp, waar de GGD samen met de plaatselijke huisarts tegen corona vaccineert. Het is allemaal binnen 10 minuten gepiept en ik kan na deze kleine onderbreking van de dag gewoon m’n gang weer gaan.

De volgende dag voel ik me katterig; net of ik Vlaggetjesdag op Zoutkamp heb gevierd. De dag verloopt vrij passief, waarbij paracetamol zorgt voor de nodige ondersteuning, zodat ik zondagavond, als Alfred voor m’n deur staat om richting Cuxhaven te gaan voor een nieuwe visreis, weer redelijk fris ben.

Spinnekoppen

Het tij is gunstig om een beetje vroeg weg te gaan. Het scheelt enkele knopen snelheid op de Elbe of je het tij mee of tegen hebt. Alfred kruipt even in de kooi en ik stoom het schip richting het wrak van Boeree, waar we uitzetten en noord-in vissen. Na enkele keren te hebben gehaald zijn we niet meer tegengekomen dan enkele kilo’s garnalen en vrij veel zwemkrabben en spinnekoppen. Deze spinnekoppen zorgen dat het verwerken van de vangst langer duurt dan we normaal gewend zijn. Dit soort zeesterren plakken tegen elkaar aan en vormen zo één stugge worst, waar de verwerkingsmachines vrij veel moeite mee hebben.

Noordelijker, bij de kompasroos, is het allemaal schoner en is het aandeel garnalen in de vangst ook beduidend groter. Trekjes tussen de 40 en 80 kilo zorgen er voor dat we vrijdag 17 april een kleine 1.500 kilo, met een stukstal van 800, lossen op Havneby. Na te hebben getankt stomen we er weer uit richting het stenenveld buiten het Listertief.

CVO-enquete

Tijdens het stomen zie ik op de mail een enquête van het CVO over de nog te nemen maatregelen, zoals is afgesproken bij het behalen van het MSC-certificaat voor de garnalenvisserij. De keuze is uit twee opties: maaswijdteverhoging van 24 naar 26 mm voor de garnalenstaart of tien vooruit geplande stilligweken. Beide zijn niet de opties waar ik gelukkig van word.

26 mm tussen de knopen houdt in dat we met kuilen van 28 mm zullen moeten vissen. Dat is vooral voor de wat kleinere schepen met minder pk’s geen doen, omdat er dan een groot verlies aan maatse garnalen zal gaan optreden. Extra stilliggen is ook geen optie, omdat we de meeste jaren al wel 10 weken stil liggen door slecht weer, hellingweken en vakanties. Deze weken zijn veelal niet van tevoren gepland, behalve dan de noodzakelijke hellingweken.

Ik snap heus wel dat de maatschappelijke druk die op de garnalenvisserij rust steeds zwaarder wordt en dat er op een iets andere manier gevist zal moeten worden. Maar deze voorgestelde maatregelen zijn vrij draconisch en komen boven op alles wat ons nog boven het hoofd hangt aan maatregelen. Ik had liever gezien dat het weekendverbod met een dag was uitgebreid in de zomermaanden, als er erg veel kleine garnalen zijn. Dit alles dan wel met volledige steun van het ministerie van LNV, waarbij de NVWA hier ook op handhaaft en niet zo’n passieve houding aanneemt zoals het nu doet als het om het handhaven van het weekendverbod gaat.

Garnalendetectie

Zelf had ik nogal wat fiducie in het garnalendetectiesysteem van De Boer RVS. Maar nadat ik wat gelezen en gehoord heb over de ontwikkeling van deze nieuwe manier van zeven, begin ik erg te twijfelen. ,,Garnalen met de juiste pantserbreedte maar ook met een zeer hoog stukstal'', zegt Melle de Boer van De Boer RVS. Met andere woorden: de garnalen die het nieuwe systeem uitzoekt hebben wel volume, maar weinig inhoud. Ik hoorde een stukstal van 1.100 noemen voor de derde soort en voor de tweede soort een stukstal van 950. Het ziftselpercentage na het zeven over een afslagzeef is niet bekend, omdat de garnalen, eenmaal aangeland, naar het schijnt niet weer gezeefd worden.

Het op de markt brengen van dit soort garnalen heeft een prijsdalend effect en is mede daarom niet gewenst en niet de oplossing om de garnalenvisserij te verduurzamen. En het staat tevens in paradox met de maatregelen die genoemd worden in de enquête van het CVO. Hierin wordt gesproken over groeioverbevissing, maaswijdteverhoging en stilligweken om de kleine garnalen te beschermen. Ik snap echt niet dat een van de in het CVO participerende visserijbonden, tevens penvoerder van dit project, deze (voorlopige) resultaten van het detectiesysteem toejuicht.

Zagers

Als we de tuigen overboord gedraaid hebben, geeft hetzelfde bestek als waar we ’s ochtends vandaan gekomen zijn een ander beeld. De kleur aan het water is verdwenen en we zullen moeten wachten tot de nacht is aangebroken voordat de vangst wat toe gaat nemen. ‘s Nachts is het water nog steeds helder en de vangsten zijn wel wat beter dan overdag.

In het lichtschijnsel van de deklampen zie ik zwemmende zagers en hier achteraan jagende zwemtongen. We hebben wel eens geprobeerd deze tongen met een potbeugel te vangen, maar dat werd een fiasco. Ook zwemmen er duizenden visjes rond het schip. Visjes die lijken op glasaal, maar na nader onderzoek blijken dit zandspieringen te zijn. Dit biedt perspectief voor de Deense pufvissers en de vele zeevogels die dol zijn op zandspiering.

Koud en wind

Op het weerbericht van BBC television hoor ik dat april 2021 tot dusver de koudste april in 60 jaar is. Je gaat bijna twijfelen aan de theorie over opwarming van de aarde. Aan dek is het ook nog steeds zaak om het oliegoed goed wind- en waterdicht te houden. Het zeewater is nog koud en de wind kan in april snijdend zijn. In de Duitse Bocht, tussen Sylt en Helgoland, kan er van het ene op het andere moment een flinke zee staan, terwijl het op het andere moment spiegeltje vlak kan zijn.

In de Syltvisserij wil het nog wel eens zo zijn dat de vangerij flink toeneemt na een dikke bries, maar hiervan is de laatste tijd geen sprake. De wind en golven zorgen niet voor enige verbetering in vangst en we besluiten wat zuid in te vissen, richting de Bank, op zoek naar wat kleur voor overdag. Maar wat we ook doen, het blijft allemaal onder de maat, en nadat we het weerbericht via de marifoon beluisterd hebben besluiten we richting Lauwersoog te varen, om daar te lossen en wat klusjes te doen aan boord nadat we nog een nachtje boven Rottum, Schiermonnikoog en Ameland gevist te hebben.

Ausserriff

In de Nederlandse wateren sijpelen wat visserijgerelateerde berichten via mail en telefoon binnen. RTV Noord bericht dat zich 19 Wadvissers hebben aangemeld voor sanering, de Vissersbond meldt dat er iets meer ruimte komt voor de visserij in het Sylter Ausserriff, en de afwijzing van LNV om de zuidgrens van het te sluiten gebied bij de Borkumer Stenen wat meer noord in te leggen. Weinig positiefs dus, ook al is het te sluiten gebied in de Sylt minder desastreus dan eerst voorzien.

Dat de minister van LNV de voorstellen vanuit de visserij om de zuidgrens van de Borkumer Stenen wat noorwestelijker te verplaatsen zo stellig afwijst, versterkt het gevoel dat wij bij deze minister hebben. In het begin van haar aantreden hoopvol, maar nu hevig teleurgesteld en beslist niet trots op haar. Nu zijn we als visserij wel wat gewend, want staatssecretaris Geke Faber (PvdA) beloofde ooit dat bestaand gebruik niks had te vrezen bij de instelling van de Waddenzee en Noordzeekustzone als Natura2000-gebieden. We weten inmiddels beter! Staatssecretaris Bleker (CDA) dreigde dat we geen NB-wetvergunning kregen als we Vibeg niet tekenden.

Onze huidige minister (CU) maakt het helemaal bont door niet te willen praten met de visserij die zijn eigen doodvonnis (Noordzeeakkoord) niet wil tekenen. Mevrouw Schouten zegt dat ze trots is op de Nederlandse vissers, maar ze toont weinig respect voor een sector die honderden jaren zorg heeft gedragen voor Waddenzee, Noordzee en Zeeuwse Stromen, en ze heeft geen idee wat voor impact deze afbraak van mogelijkheden en zekerheden heeft op de visserijgemeenschappen langs de Nederlandse kust.

Uitnodiging Schouten

Kom mevrouw Schouten, toon gevoel en ga in gesprek met mij en m'n collega's over een zekere toekomst voor de visserij in deze onzekere tijden! En kom eens naar Warffum om bij mij aan de keukentafel uit te leggen waarom er geen beweging mogelijk is om de garnalenvissers van Groningen en Friesland wat meer ruimte te geven in het gebied van de Borkumer Stenen. Er liggen garnalen klaar voor u op tafel om gepeld te worden en er staat Soltbier koud in de koelkast!

Vol verwachting klopt mijn hart!

Henk Buitjes, ZK 37