Beperkt snoekbaarsquotum en zegenverbod

DEN HAAG/URK – Een verbod op zegenvisserij op brasem en een jaarquotum van 110 ton snoekbaars. Het was een schokkende en lange brief die LNV-minister Schouten dinsdag naar de Tweede Kamer stuurde over het Actieplan toekomstbestendig visserijbeheer IJsselmeergebied.

Minister Schouten schrijft over nieuwe spelregels waarin na intensief overleg afgelopen anderhalf jaar is overeengekomen dat de visserijdruk op de schubvisbestanden brasem, snoekbaars, baars en blankvoorn permanent verlaagd en het aantal vergunningen voor staandwantvisserij definitief verminderd wordt. Uit onderzoek is overigens gebleken dat de vier bestanden de afgelopen jaren niet achteruit zijn gegaan sinds in 2014 nog maar 15 procent van de op de vergunning staande hoeveelheid netten mag worden ingezet.

Op basis van wetenschappelijk advies van WMR wordt het bestand brasem dusdanig slecht ingeschat, dat de overheid met ingang van 2021 geen zegenvisserij meer toestaat. Om het bestand snoekbaars verder te herstellen mag hiervan vanaf het visseizoen 2023-2024 (of vanaf het moment dat wet- en regelgeving zijn aangepast) per visseizoen maximaal 110 ton worden gevangen. Bijvangst van brasem wordt maximaal 20 ton per jaar.

Ander beeld

Vissers hebben een ander beeld dan de wetenschap. De laatste jaren gaat het juist heel goed met de IJsselmeervisserij. De IJsselmeervisafslag Urk noteert record op record. Vorig jaar schoot de snoekbaarsaanvoer omhoog van 259 naar 450 ton, de teller voor dit jaar tot nu toe op 211 ton snoekbaars. In de visie van veel vissers heeft het maatregelenpakket dan ook niets te maken met het veiligstellen van zoetwatervisbestanden, maar meer met ruimte voor windparken, drijvende zonnepanelen en natuureilanden, en dat nota bene in een Natura 2000-gebied waarin vissersgeneraties al eeuwenlang actief zijn.

IJsselmeer- en Markermeervissers reageren dan ook furieus. ,,Minister Schouten draait eigenhandig de IJsselmeervisserij de nek om door zonder steun van de vissers 75% beperking door te voeren en 85% die eerder al beperkt was, definitief af te pakken. Zelden zo'n asociale maatregel gelezen als deze. Heb er geen fatsoenlijke woorden voor”, zegt vissersvrouw Anja Keuter, vorige maand geridderd bij haar afscheid van de Urker gemeenteraad.

Waarschuwing

Minister Schouten realiseert zich dat ze geen gemakkelijke boodschap brengt. Ze weet ook van het ongeloof en onbegrip bij de vissers en de zeer goede vangsten afgelopen seizoenen en dus dat er geen draagvlak is voor haar pakket maatregelen. De PO Vissersbond/IJsselmeer heeft namens de leden ook aangegeven geen toestemming te geven. Toch schrijft Schouten vast te houden aan de met partijen besproken koers. De maatregelen zijn volgens haar niet alleen nodig voor toekomstperspectief voor de IJsselmeervisserij zelf, maar dienen ook wettelijke natuurdoelen en visetende vogels. En nu al waarschuwt zij ervoor dat bij te weinig naleving en onvoldoende effecten van de maatregelen op de visbestanden er over drie jaar serieus overwogen moet worden om nog verdergaande visserijbeperkingen door te voeren.

Sanering en controle

Mits goedkeuring van de Europese Commissie wordt er straks een saneringsregeling opgesteld. Voor de herstructurering – afname van het aantal actieve beroepsvissers op schubvis – en flankerende maatregelen is er 9,2 miljoen euro beschikbaar. De subsidieregeling is er op z’n vroegst over twee jaar. Overigens staat er in de brief dat zeven jaar lang ongebruikte rechten zonder vergoeding worden ingenomen.

IJsselmeervissers worden verplicht om alle gevangen schubvis bij aanlanding te wegen, onderzocht wordt om het aantal havens daarvoor te beperken. Het AIS-volgsysteem wordt verplicht gesteld, en de controlecapaciteit bij de NVWA wordt vergroot. Daarnaast geldt de verplichting om binnen 24 uur het gebruikte aantal netten, grote fuiken en de zegen digitaal te registreren. De wijziging van de Visserijwet die hiervoor nodig is zal komend najaar in gang worden gezet. De wettelijke doorlooptijd is ongeveer twee jaar.

Gelet op al langer lopende discussies is de Nederlandse Vissersbond niet heus verrast. ,,Maar dit allemaal is wel heel confronterend, nu het zwart op wit staat slaat het in als een bom onder onze vissers. Vanaf de start hebben wij gezegd een quotum niet te zien zitten. We hopen van harte op betere data en daardoor een wijziging van de berekende oogstregels voor visbestanden, en ook op het gezonde verstand als het gaat om doelstellingen in de Kaderrichtlijn Water’’, reageert Derk Jan Berends van de Vissersbond.